Ιδωμένος ο Θεός μέσα από το ένστικτο και το καλειδοσκόπιο των αισθήσεων είναι πολλαπλός και άπειρος, όπως οι εκδηλώσεις του. Από εκεί προέρχεται ο πολυθεϊσμός με τον άπειρο αριθμό θεών.
Ιδωμένος μέσα από την έλλογη ψυχή, ο Θεός είναι ύλη και πνεύμα. Από εκεί προέρχεται ο δυϊσμός του Ζωροάστρη, των Μανιχαίων και άλλων θρησκειών. Ιδωμένος μέσα από την καθαρή διάνοια, ο Θεός είναι πνεύμα, ψυχή και σώμα, σε όλες τις εκδηλώσεις του σύμπαντος. Από εκεί προέρχονται οι τριαδικές λατρείες της Ινδίας (Βράχμα, Βισνού, Σίβα) καθώς και η χριστιανική τριάδα (Πατήρ, Υιός, Άγιο Πνεύμα). Αν αντιληφθεί κανείς το Θεό ως τη βούληση που συμπυκνώνει τα πάντα, τότε είναι μοναδικός. Από εδώ προκύπτει ο ερμητικός μονοθεϊσμός του Μωυσή. Στο σημείο αυτό δεν υφίσταται προσωποποίηση, ούτε ενσάρκωση. Βρισκόμαστε πλέον στο απόλυτο.
Η μονάδα αντιπροσωπεύει την ουσία του Θεού. Η δυάδα την αναπαραγωγική ικανότητα του. Αυτή γονιμοποιεί τον κόσμο, ορατή εκδήλωση του Θεού μέσα στο χωροχρόνο. Η τριάδα είναι ο συστατικός κανόνας των πραγμάτων. Με το νόμο της τριαδικότητας παρουσιάζεται η εσωτερική δομή του σύμπαντος, οι αμέτρητες αντιστοιχίες του μικρόκοσμου με το μακρόκοσμο.
Ο Θεός, λοιπόν, η αδιαίρετη ουσία έχει για αριθμό τη μονάδα που περιέχει το άπειρο και αποκαλείται Πατέρας, Δημιουργός, Αιώνιο Αρσενικό. Ο Πυθαγόρας έλεγε ότι η μεγάλη μονάδα ενεργή σαν δημιουργική δυάδα . Από τη στιγμή που ο Θεός εκδηλώνεται είναι δυϊκός. Αδιαίρετη ουσία και διαιρετή υπόσταση, αρσενική ενεργητική αρχή δημιουργίας και παθητική θηλυκή αρχή ζωντανεμένης πλαστικότητας. Η δυάδα παριστάνει λοιπόν την ένωση του αιώνιου αρσενικού με το αιώνιο θηλυκό στο Θεό, τις δύο αντιστοιχούσες θείες ιδιότητες. Ο Ορφέας με ποιητικό τρόπο είχε εκφράσει την ιδέα αυτή ως εξής: “ο Δίας είναι ο άντρας και η γυναίκα του θεϊκού ζευγαριού”.
Η Δημιουργία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εμφάνιση του Θεού και η έξοδος του από το μηδέν. Ο Θεός ως καθολική εγκόσμια ουσία είναι η natura naturata δηλ αν και δρωσα αιτία των πραγμάτων, αυτή η δημιουργική δύναμη δεν πρέπει να λογίζεται ως κάτι διαφορετικό από τις επεξεργασίες της. Το αίτιο αυτό δεν υπάρχει πουθενά αλλού παρά μόνο στις επεξεργασίες του. Η σκεπτόμενη ουσία και η εκτατή ουσία δεν αποτελούν παρά μιαν και την αυτήν ουσία. Με πιο απλά λόγια, ο Θεός είναι μια απόλυτη και αιώνια ουσία, η αιτία του εαυτού της και μαζί αιτία όλων που υπάρχουν ή γίνονται στον κόσμο.
Οι Βέντα θεωρούν την κοσμογονική πράξη ως αιώνια θυσία. Το υπέρτατο Ον για το σκοπό της δημιουργίας των πάντων θυσιάζεται το ίδιο, αυτοδιαρείται και αποχωρίζεται την ενότητα του. Και η θυσία αυτή αποτελεί κεντρικό στοιχείο όλων των λειτουργιών της Φύσης. Αυτή η εκπληκτική πρωταρχική ιδέα που αγγίζει τις βαθύτατες περιοχές διανόησης, εμπεριέχει ως σπέρμα όλη τη θεοσοφική διδασκαλία της εξέλιξης του Θεού στον κόσμο, καθώς και την εσωτερική δομή του πολυθεϊσμού και του μονοθεϊσμού. Από αυτήν γεννήθηκε η διονυσιακή διδασκαλία της πτώσις και της σωτηρίας των ψυχών, η οποία ολοκληρώθηκε με τον Ερμή και τον Ορφέα. Από την ίδια προέρχεται και η διδασκαλία του Θείου Λόγου που διακήρυξε ο Κρίσνα και έφτασε στην τελείωση της με τον Ιησού Χριστό, τον Μέγα των Μυστών.
Ο Άνθρωπος είναι υπό κατασκευή Θεός, η δεύτερη γέννηση είναι μια διαδικασία (ανα)γέννησης του θεού-εαυτού, η οποία έγκειται σε μια καθημερινή ευκαιρία για νέκρωση του παλαιού Αδάμ και ανά-σταση/αφύπνιση/ανα-γέννηση του νέου Αδάμ, σε ένα ακατάπαυστο γίγνεσθαι ολοκλήρωσης και τελείωσης, σε μια διαρκή πορεία για τον φωτισμό και την (απο)θέωση του, αποτέλεσμα της θείας ιερογαμίας με τον Μέγιστο των Μυστών: συσταύρωση και συνανάσταση, μέθεξη των ιερών μυστηρίων, οικείωση του Θείου Φωτός, ανεύρεση και κοινωνία με τον Λόγο.
Πρόκειται για μυστική εμπειρία, υπαρξιακό βίωμα και γνήσια πνευματικότητα, πέρα από ιερά κείμενα και θρησκευτικούς κώδικες, για επιστροφή από την εξορία της α-γνωσίας και πέρασμα στην ελευθερία της αυτο-γνωσίας, για διάβαση από τον παλιό σε έναν καινούργιο χρόνο, αφορμή για νέκρωση του παλαιού μας εαυτού και ευκαιρία για ανά-σταση του νέου. Ένα ταξίδι αυτο-ανακάλυψης με την ελπίδα μιας λυτρωτικής αλλαγής. Έτσι, αποκαθαρμένος και αναγεννημένος ο άνθρωπος από την προσωπική του κατάβαση στον Άδη της ψυχής του και τη θριαμβευτική επανεμφάνιση του, στέκεται πλέον ως άλλος Υιός του Θεού.
Για να Γνωρίσει κανείς την υψηλότερη Αλήθεια και το Φως δεν πρέπει απλά να μάθει κάτι, αλλά να γίνει κάτι, μεταμορφώνοντας τα πάντα. Να ανέλθει στο Όρος του Γολγοθά, εκεί που ενταφιάστηκε ο Αδάμ, εκεί που ο Ενώχ εναπόθεσε το Άφατο Όνομα, εκεί που αναβρέθηκε το σώμα του Χιράμ Αμπίφ, εκεί που ο Λυτρωτής κατέθεσε την μαρτυρία της Αλήθειας Του, εκεί όπου ο Αναζητητής φυτεύει το δικό του κλαδί ακακίας.
Για να ξαναγίνει ο άνθρωπος από έρημος, Παράδεισος, για να ξαναγίνει η έρημος, εύφορη γη, γεμάτη από καρπούς πνευματικούς, τις πιο πολλές φορές μυστικούς και άγνωστους, γιατί έτσι τελεσιουργείται το μυστήριο της καλής αλλοίωσης, αφώνως και αθορύβως, μέσα στην καρδιά του ανθρώπου εν σιγή και εν ησυχία. Είναι μια ιεροτελεστία διάβασης, μια εσωτερική διεργασία κάθαρσης και απελευθέρωσης, συνοδευόμενη, όμως, με τις ωδίνες ενός τοκετού. Είναι τότε, που αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της Σφυρηλάτησης, έρχεται η μεγάλη ημέρα που θα συγκεντρώσει ο Αναζητητής της Αλήθειας και ο Τεχνίτης του Ναού στον Εαυτό του την αρχή και το τέλος όλων των πραγμάτων, το Άλφα και το Ωμέγα, και από τότε η «γέννηση» και ο «θάνατος» θα είναι στα χέρια του.
Επίμετρο: Είμαστε αστρόσκονη σε ένα αέναο γίγνεσθαι κοσμικής (ανα)δημιουργίας, συνάθροιση δισεκατομμυρίων ετών μνήμης. Ένα διαρκές γίγνεσθαι και απογίγνεσθαι που στην πραγματικότητα είναι αυτογίγνεσθαι (αυτοδημιουργία). Η Ζωή είναι μία και ενιαία μέσα στην αιωνιότητα. Τίποτε δεν δύναται να χαθεί ή να καταστραφεί γιατί κάθε δραστηριότητα συνεχίζει να υπάρχει σε άλλη δυναμική, όλα μεταβάλλονται αλλά τίποτε δεν χάνεται. Ό,τι πεθαίνει δεν πέφτει έξω από τον κόσμο. Κάθε καινούργια αρχή προέρχεται από το τέλος κάποιας άλλης αρχής. Το Παν που είναι Ένα αποσυντίθεται αδιάκοπα ενώ οι υλικοί φορείς καταρρέουν για να παράσχουν όμως υλικά για άλλες ζωτικές δημιουργίες οι οποίες ανανεώνονται διαρκώς. H πραγματικότητα ως μορφοποίηση της ρευστής, κενής και σκοτεινής ύλης προέρχεται από το απρόσιτο και άφατο Εν, τη Μονάδα η οποία ξεδιπλώνεται σε νου κ ύστερα σε ψυχή. Στη συνέχεια ο Παγκόσμιος Νους και η Παγκόσμια Ψυχή διαχέονται στον κόσμο και τη ζωή, ώστε τα επιμέρους ζωντανά και λογικά όντα να μετέχουν στο Νου και την Ψυχή που δεν μερίζονται. Έτσι ανάλογα με τη μετοχή, το κάθε ον διακρίνεται για την εγγύτητα του προς το φως του Ενός. Ολόκληρη η δημιουργία είναι ΕΝαδα πολλαπλασιαζόμενη και πολλαπλότητα ΕΝιζόμενη.
Ο Χρήστος Μπαξεβάνης είναι
Διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ – Διεθνολόγος
Ειδικός Εμπειρογνώμων στην ΕΕ
Επικεφαλής του Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης – ΟΠΕΔ