Νέες μελέτες ρίχνουν φως στην αρχαία ιστορία της γάτας και της σχέσης της με τον άνθρωπο, υποστηρίζοντας μια αναπάντεχη θεωρία: οι γάτες έγιναν για πρώτη φορά σύντροφοι των ανθρώπων στην αρχαία Αίγυπτο, πιθανότατα μετά από μαζικές τελετουργικές θυσίες. Η ανακάλυψη αυτή, που δημοσιεύεται από τον Independent, ανατρέπει προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με την εξημέρωση αυτών των δημοφιλών κατοικίδιων.
Η αρχαία Αίγυπτος είναι γνωστή ως το λίκνο ενός προηγμένου πολιτισμού, όπου η εξημέρωση και η λατρεία των αιλουροειδών κατείχαν σημαντική θέση. Αρχαιολογικά ευρήματα, όπως μουμιοποιημένα κατάλοιπα γατών και αναφορές στη θεά Μπαστέτ, μαρτυρούν τη συμβίωση ανθρώπων και γατών στην περιοχή. Ωστόσο, οι ακριβείς συνθήκες κάτω από τις οποίες οι άγριες γάτες μετατράπηκαν σε ζώα συντροφιάς παρέμεναν ένα μυστήριο.
Μια προηγούμενη θεωρία, βασισμένη σε ανασκαφή τάφου 9.500 ετών στην Κύπρο που περιείχε λείψανα ανθρώπου και γάτας, υποστήριζε ότι η εξημέρωση ξεκίνησε στο νησί της Μεσογείου, πιθανώς καθώς οι γάτες ακολούθησαν τους πρώτους γεωργούς. Ωστόσο, δύο νέες μελέτες γενετικού υλικού καταρρίπτουν αυτή την υπόθεση, αποκαλύπτοντας ότι το ζώο που βρέθηκε στην Κύπρο ήταν στην πραγματικότητα ένα είδος ευρωπαϊκής αγριόγατας και όχι μια εξημερωμένη γάτα.
Έτσι, η προσοχή των ερευνητών στρέφεται και πάλι στην Αίγυπτο, θεωρώντας την ως τον πιθανότερο τόπο εξημέρωσης των γατών, ίσως μόλις πριν από 3.000 χρόνια. Σύμφωνα με τις νέες μελέτες, οι εξημερωμένες γάτες δεν διαδόθηκαν στην Ευρώπη με τους νεολιθικούς γεωργούς, όπως πιστευόταν παλαιότερα.
Αντίθετα, οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι οι αρχαίες μορφές αγριόγατων θυσιάζονταν μαζικά σε τελετές αφιερωμένες στη θεά Μπαστέτ, η οποία αρχικά απεικονιζόταν με κεφάλι λιονταριού και αργότερα, γύρω στον 1ο αιώνα π.Χ., με κεφάλι γάτας. Η μεταμόρφωση αυτή συνέπεσε με την αύξηση των θυσιών γατών, κατά τις οποίες εκατομμύρια γάτες, ελεύθερες ή ειδικά εκτρεφόμενες, μουμιοποιούνταν ως προσφορές στη θεά της προστασίας, της ευχαρίστησης και της καλής υγείας.
Οι ανασκαφές αποκαλύπτουν επίσης ότι οι ναοί και τα ιερά αφιερωμένα στην Μπαστέτ βρίσκονταν συχνά σε γεωργικές περιοχές. Αυτές οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις θα προσέλκυαν μεγάλο αριθμό τρωκτικών, καθώς και τους φυσικούς τους θηρευτές, τις αγριόγατες. Αυτή η συνύπαρξη θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει τις συνθήκες για μια στενότερη σχέση μεταξύ ανθρώπων και γατών, οδηγώντας στην εξημέρωση των αγριόγατων, ενισχυμένη από τη θεϊκή τους υπόσταση.
Σταδιακά, κάποιοι αρχαίοι Αιγύπτιοι φαίνεται πως άρχισαν να υποδέχονται τις γάτες στα σπίτια τους ως αγαπημένα κατοικίδια. Η εξημέρωση και η διάδοση ζώων που ξεκινά από λατρευτικές πρακτικές δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο στην ιστορία.
