ΗΒιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί βασικό ζητούμενο της σύγχρονης εποχής, θέτοντας προκλήσεις για κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών. Ο ορισμός της, διατυπωμένος από την Gro Harlem Brundtland, ενσωματώνει την αρχή της διαχρονικής ευθύνης: η ικανοποίηση των αναγκών της παρούσας γενιάς δεν πρέπει να υπονομεύει την ευημερία των μελλοντικών γενεών. Ο όρος αυτός συνδυάζει οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους, αναδεικνύοντας τη Βιώσιμη Ανάπτυξη ως μια συνεχή διαδικασία προσαρμογής και αλλαγής.
Μια συναφής έννοια, η Εταιρική Κοινωνική Υπευθυνότητα (Corporate Social Responsibility – CSR), εισήχθη στον χώρο του Management από το 1980. Οι επιχειρήσεις ενστερνίζονται προαιρετικά κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές δράσεις, υπερβαίνοντας τις νομικές απαιτήσεις. Αυτές οι δράσεις δεν απευθύνονται μόνο στους μετόχους, αλλά σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως εργαζόμενους, πελάτες, προμηθευτές και την κοινωνία. Η CSR αποσκοπεί στην επίτευξη της Εταιρικής Βιωσιμότητας (Corporate Sustainability), η οποία δομείται στους τρεις άξονες της οικονομίας, του περιβάλλοντος και της κοινωνίας. Πιο πρόσφατα, η Βιώσιμη Διοίκηση Ανθρωπίνου Δυναμικού (Sustainable HR) εμφανίστηκε ως μια νέα προσέγγιση στο χώρο της Διοίκησης Επιχειρήσεων, με σκοπό τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού βάσει κοινωνικών και οικονομικά υπεύθυνων πρακτικών. Αναπτύχθηκε στην Ευρώπη και εστιάζει στη δίκαιη μεταχείριση και την κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων. Η προσέγγιση αυτή προέρχεται κυρίως από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης, και η Βιέννη έχει αναγνωριστεί διεθνώς για τη βιώσιμη διαχείριση.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις προσαρμόζονται στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, που περιλαμβάνονται στην Ατζέντα 2030. Η επίτευξη αυτών των στόχων, όπως ο στόχος 11 για τις βιώσιμες πόλεις και κοινότητες, αποδεικνύει την αναγνώριση της Βιώσιμης Ανάπτυξης ως παγκόσμιας προτεραιότητας. Παραδείγματα αποτελούν ελληνικοί δήμοι, όπως της Σκιάθου και του Αγίου Δημητρίου, που συμμετέχουν σε σχετικές πρωτοβουλίες.
Ο Δημόσιος Τομέας επίσης εμπλέκεται ενεργά στη Βιώσιμη Ανάπτυξη, αξιοποιώντας εργαλεία όπως ο πράσινος προϋπολογισμός και ο προϋπολογισμός με έμφαση στη διάσταση του φύλου, που υιοθετούνται από την ΕΕ, και ο προϋπολογισμός ευημερίας, που εφαρμόζεται σε χώρες όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία. Μέσω των πράσινων δημόσιων προμηθειών, οι φορείς του Δημοσίου τομέα ενσωματώνουν βιώσιμα κριτήρια στην προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών. Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού στον Δημόσιο Τομέα είναι κρίσιμη, καθώς αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την επίτευξη των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Δεν είναι μόνο θέμα οικονομικής επένδυσης, αλλά και καλλιέργειας μιας κουλτούρας υπευθυνότητας. Σημαντικά εργαλεία είναι η αναβάθμιση των δεξιοτήτων μέσω προγραμμάτων κατάρτισης (upskilling και reskilling) και η υποστήριξη των εργαζομένων μέσω ψυχολογικών και κοινωνικών προγραμμάτων. Τέλος, η ασφάλεια στον χώρο εργασίας ενισχύεται με την παρουσία γιατρού υπηρεσίας και εκπροσώπου
προσωπικού για τη διαχείριση περιστατικών βίας ή εκφοβισμού. Η υγειονομική κρίση του COVID-19 εισήγαγε την τηλεργασία, ενισχύοντας
την ευελιξία και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των δημοσίων υπαλλήλων. Η εφαρμογή της τηλεργασίας μπορεί να περιορίσει τις μετακινήσεις και να συνεισφέρει στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Για την επιτυχή εφαρμογή των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης στον Δημόσιο Τομέα, είναι σημαντικό να προωθούνται προσιτές αναφορές βιωσιμότητας,
να ενημερώνονται όλοι οι φορείς για τα κριτήρια βιωσιμότητας, και να ενθαρρύνεται το προσωπικό στη διαμόρφωση μιας σχετικής κουλτούρας. Οι στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης προσφέρουν ένα μονοπάτι προς έναν πιο ειρηνικό, ευημερούντα και υγιή πλανήτη, τονίζοντας παράλληλα την ατομική ευθύνη.
Όπως υπενθυμίζει ο Νίκος Καζαντζάκης, η ευθύνη για έναν καλύτερο κόσμο ξεκινά από την προσωπική δέσμευση, «Ν΄αγαπάς την ευθύνη. Να λες εγώ , εγώ μοναχός μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω».
Who is Who:
Ελευθερία Σταματοπουλου , Δικ. Υπάλληλος, Ποινικό Τμήμα Εφετειου Αθηνών, Πτυχιούχος Πανεπιστημίου Πειραιώς, μελος του ΟΠΕΔ
