Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ανακοινώσει νέες φοροελαφρύνσεις από το βήμα της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε περίπου 120 ημέρες. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης βρίσκεται σε πυρετώδεις προετοιμασίες για την κατάρτιση του νέου πακέτου παροχών και φορολογικών ελαφρύνσεων.
Ο κυβερνητικός σχεδιασμός εκτείνεται έως το 2026, με βασικό στόχο τη σταδιακή ενίσχυση της μεσαίας τάξης και τη μείωση των φορολογικών βαρών. Η υλοποίηση των μέτρων εξαρτάται άμεσα από τις δημοσιονομικές εξελίξεις, την πορεία των δημόσιων οικονομικών, τις εξελίξεις σχετικά με την ευρωπαϊκή ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, καθώς και από την αποτελεσματικότητα της μάχης κατά της φοροδιαφυγής, όπου ήδη παρατηρείται θετική δυναμική.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι φορολογικές ελαφρύνσεις που προετοιμάζονται θα τεθούν σε εφαρμογή από τα εισοδήματα του 2026, και όχι του 2025 όπως αρχικά είχε διαρρεύσει. Μεταξύ των μέτρων που εξετάζονται περιλαμβάνονται:
- Μείωση της αυτοτελούς φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια. Το σχέδιο αυτό, που είχε αναβληθεί, θεωρείται πλέον ώριμο. Εξετάζεται μείωση του συντελεστή από 15% σε 10% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ και αντικατάσταση των υψηλότερων συντελεστών (35% και 45%) με νέα κλιμάκια, πιθανώς με ανώτατο συντελεστή 30%.
- Αποκλιμάκωση των τεκμηρίων διαβίωσης.
- Αλλαγές στους συντελεστές της γενικής φορολογικής κλίμακας, με στόχο την ανακούφιση όσων έχουν ετήσια εισοδήματα από 10.000 έως 30.000 ευρώ. Η κύρια φορολογική κλίμακα παραμένει αμετάβλητη από το 2020 και εξετάζεται η καθιέρωση νέων κλιμακίων.
Επιπλέον, παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας μείωσης του ΕΝΦΙΑ μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων, όπως εκπτώσεις για ασφαλισμένα ακίνητα ή αλλαγές στους συντελεστές υπολογισμού.
Οι τελικές αποφάσεις για τα μέτρα αναμένονται και οι σχετικές ανακοινώσεις από τον Πρωθυπουργό προγραμματίζονται για τον Σεπτέμβριο του 2025, στο πλαίσιο της ΔΕΘ.
Διάλογος για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων
Ξεκινάει ο διάλογος για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων μεταξύ της υπουργού Εργασίας Νίκης Κεραμέως και των κοινωνικών εταίρων με στόχο οι αλλαγές στις κλαδικές συμβάσεις να γίνουν στο τέλος του 2025. Αντίστροφα μετράει πλέον ο χρόνος για την έναρξη του διαλόγου μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με τους κοινωνικούς εταίρους – εκπροσώπους εργοδοτών και εργαζομένων – για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την υπογραφή περισσότερων κλαδικών συμβάσεων.
Ειδικότερα ξεκινάει ο διάλογος για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων μεταξύ της υπουργού Εργασίας Νίκης Κεραμέως και των κοινωνικών εταίρων με στόχο οι αλλαγές στις κλαδικές συμβάσεις να γίνουν στο τέλος του 2025. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας απέστειλε επιστολή προς τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους, καλώντας τους να συμμετάσχουν στον ανοιχτό διάλογο που εκκινεί για την κατάρτιση του Σχεδίου Δράσης με στόχο την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση του ποσοστού κάλυψης εργαζομένων.
Οι κοινωνικοί εταίροι καλούνται να υποδείξουν έναν εμπειρογνώμονα εντός πέντε ημερών από την παραλαβή της επιστολής, ο οποίος θα συμμετάσχει στις προπαρασκευαστικές διαδικασίες για την άντληση καλών πρακτικών από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την προετοιμασία του εδάφους για την υποβολή προτάσεων από τους κοινωνικούς εταίρους που θα περιληφθούν στο Σχέδιο Δράσης.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να θεσμοθετηθούν κίνητρα για τους εργοδότες, προκειμένου να προχωρήσουν στην υπογραφή περισσότερων κλαδικών συμβάσεων, με στόχο ο μέσος μισθός να φτάσει και να ξεπεράσει τα 1.500 ευρώ το 2027. Ο «οδικός χάρτης» που ετοιμάζεται να παρουσιαστεί το ερχόμενο φθινόπωρο, θα περιλαμβάνει τροποποιήσεις του σημερινού νομοθετικού καθεστώτος, αφού προηγηθεί διαβούλευση με όλους τους κοινωνικούς εταίρους, που θα κληθούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπό εξέταση θα τεθεί προκειμένου να τροποποιηθεί ή να καταργηθεί η διάταξη που υπήρχε στον «νόμο Χατζηδάκη» (ν.4808/21) που προβλέπει όριο 50+1% για την κήρυξη μιας κλαδικής σύμβασης ως «γενικώς υποχρεωτική» σε όλες τις επιχειρήσεις ενός κλάδου.
Αρμόδιες πηγές του υπουργείου Εργασίας παραδέχονται πως έχει διαπιστωθεί ότι η συγκεκριμένη διάταξη λειτουργεί περισσότερο ως αντικίνητρο επέκτασης μιας συλλογικής σύμβασης. Συνδυαστικά, υπάρχει και το Μητρώο, στο οποίο θα πρέπει να καταγράφονται οι επιχειρήσεις, που επίσης δεν βοηθάει προς την κατεύθυνση της επέκτασης.
Υπενθυμίζεται ότι η κοινοτική οδηγία, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο και περιείχε το νέο πλαίσιο διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού από το 2028, θέτει ως στόχο να αυξηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις στο 80%. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από σύμβαση κυμαίνεται στο 25% έως 30%.
Ζητούμενο παραμένει εάν και οι μέσοι μισθοί στη χώρα θα ακολουθήσουν την ίδια αυξητική πορεία των κατώτατων απολαβών, προκειμένου να ξεπεράσουν τα 1.500 ευρώ στο τέλος της τετραετίας. Η επίτευξη του στόχου σχετίζεται με την επιστροφή των κλαδικών συμβάσεων που θα ωθήσει τις μέσες αμοιβές προς τα πάνω κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα. Σύμφωνα με νομικούς, υπάρχουν εργαζόμενοι, που λαμβάνουν τις κατώτατες αμοιβές και μετά το «ξεπάγωμα» των τριετιών και τις αυξήσεις, έχουν υψηλότερο μισθό από εργαζομένους με πολυετή εμπειρία που πλέον όμως δεν καλύπτονται από τις κλαδικές τους συμβάσεις και δεν παίρνουν αυξήσεις.
Οι εν ενεργεία κλαδικές συμβάσεις είναι σήμερα μόλις 17, τη στιγμή που πριν από τα μνημόνια ανέρχονταν σε 55.
Υπό εξέταση θα τεθούν μετά την ολοκλήρωση του διαλόγου τα εξής:
- Μείωση του ποσοστού της εργοδοτικής εκπροσώπησης που απαιτείται ως προϋπόθεση για την επέκταση των όρων των συμβάσεων στο σύνολο του κλάδου. Σήμερα, αυτό το ποσοστό είναι 50+1%, με αποτέλεσμα πολλοί εργοδότες να αποχωρούν από τον φορέα εκπροσώπησής τους για να μην υποχρεωθούν να προχωρήσουν σε αύξηση των μισθών των εργαζομένων, όπως ορίζουν οι κλαδικές συμβάσεις. Μάλιστα, υπάρχουν κλάδοι που η μέτρηση του ποσοστού είναι εξαιρετικά δύσκολη.
- Συμφωνία των κοινωνικών εταίρων ώστε να προβλέπεται –σε αυστηρό πλαίσιο– διαφορετική πολιτική για τις αυξήσεις που ορίζουν οι συμβάσεις, στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.
- Απλοποίηση των διαδικασιών λειτουργίας του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, ώστε να τροποποιηθεί το πλαίσιο προσφυγής στη διαιτησία.
- Απλοποίηση των διαδικασιών στη νομιμοποίηση και εγγραφή των συνδικαλιστών αλλά και των εκπροσώπων των εργοδοτικών φορέων στο ψηφιακό Μητρώο που προβλέπεται από το νόμο Χατζηδάκη. Για το θέμα, αναμένεται και η απόφαση του ΣτΕ, στο οποίο προσέφυγαν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων. Το Σχέδιο Δράσης, όπως προβλέπει ο νόμος, έχει διάρκεια από ένα έως πέντε έτη και ορίζει σαφές χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένα μέτρα για τη σταδιακή αύξηση του ποσοστού κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις, με πλήρη σεβασμό της αυτονομίας των κοινωνικών εταίρων.
Τα μέτρα του Σχεδίου Δράσης αφορούν ιδίως:
α) την ενθάρρυνση της αποτελεσματικότητας των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της ικανότητας των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων και των οργανώσεων των εργοδοτών να διεξάγουν συλλογικές διαπραγματεύσεις,
β) τη δημιουργία βάσεων δεδομένων με στοιχεία, ιδίως για τους μισθούς, το κόστος παραγωγής, την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και την απασχόληση, και
γ) την πραγματοποίηση μελετών, ερευνών, ενημερωτικών και εκπαιδευτικών δράσεων για θέματα συλλογικών διαπραγματεύσεων.
