Το ΚΕΠΕ καταγράφει έντονη απόκλιση των ελληνικών μισθών από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με περιφέρειες της χώρας να κατρακυλούν στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ27.
Η εικόνα που σκιαγραφεί το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), στην έκδοση «Οικονομικές Εξελίξεις, τεύχος 58», είναι ανησυχητική: το 2022 οι μισθολογικές ανισότητες στην Ελλάδα διευρύνθηκαν και η χώρα απομακρύνθηκε από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Αττική εξακολουθεί να υπερέχει μισθολογικά έναντι της υπόλοιπης επικράτειας, ωστόσο δεν πλησιάζει τα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της Δυτικής Ευρώπης. Την ίδια ώρα, η συνολική θέση της Ελλάδας τείνει να ευθυγραμμιστεί με την Ανατολική Ευρώπη, η οποία όμως μετά το 2022 τρέχει ταχύτερα, εκμεταλλευόμενη επενδύσεις και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Η επιδείνωση αποδίδεται στη μακρά σκιά της κρίσης, στη χρόνια συγκράτηση μισθών λόγω δημοσιονομικής προσαρμογής και στην ασθενή επενδυτική δραστηριότητα που δεν μετασχημάτισε επαρκώς την οικονομία προς κλάδους υψηλής παραγωγικότητας. Αντίθετα, πολλές περιφέρειες της Ανατολικής Ευρώπης ενσωματώθηκαν αποτελεσματικότερα στις διεθνείς αλυσίδες αξίας, κλείνοντας μισθολογικά χάσματα.
Στην ουρά της ΕΕ27, οι ελληνικές περιφέρειες χάνουν διαρκώς έδαφος. Ενδεικτικά, το Βόρειο Αιγαίο από την 202η θέση το 2009 βρέθηκε τελευταίο (237η) το 2022, ενώ η Ήπειρος κατέλαβε την προτελευταία (236η). Κατά μέσο όρο, την περίοδο 2009–2022, οι ελληνικές περιφέρειες υποχώρησαν περίπου 40 θέσεις. Τα στοιχεία συντονίζονται με προηγούμενες μετρήσεις για τη χαμηλή αγοραστική δύναμη των μισθών και αποτυπώνουν τη διαχρονική καθήλωση των αποδοχών, ιδίως για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα.
Το διακύβευμα είναι διπλό: κοινωνικό και αναπτυξιακό. Χωρίς αύξηση παραγωγικότητας, στοχευμένες επενδύσεις σε τεχνολογία και ανθρώπινο κεφάλαιο, ενίσχυση της περιφερειακής βιομηχανικής βάσης και συλλογικές συμβάσεις που ευθυγραμμίζουν μισθούς με την πραγματική παραγωγή, η απόκλιση κινδυνεύει να παγιωθεί. Η αναβάθμιση δεξιοτήτων, τα κίνητρα για καινοτομία και η επιτάχυνση ώριμων επενδύσεων στις περιφέρειες συνιστούν προϋποθέσεις για να κινηθεί ο δείκτης μισθών προς τα πάνω και να αποκατασταθεί η σύγκλιση με την Ευρώπη.
