Σε ειδική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε νωρίτερα σήμερα η παρουσίαση της «Γνώμης» της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής για τις «Εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Υγεία στην Ελλάδα», του πρώτου επίσημου ελληνικού κειμένου που ασχολείται με το εξειδικευμένο ζήτημα του αντικτύπου της ανάπτυξης και χρήσης εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης στην υγεία.
Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου, στην Πλάκα, παρουσιάστηκε η «Γνώμη» που σύμφωνα με την ΕΕΒΤ «χαρτογραφεί τα ηθικά ζητήματα που εγείρουν οι εφαρμογές της ΤΝ, τα προσεγγίζει μέσα από ένα συνδυασμό ηθικών αλλά και λειτουργικών – διαδικαστικών αρχών, και διατυπώνει τεκμηριωμένες και υλοποιήσιμες προτάσεις για την αρμονική ενσωμάτωση των εφαρμογών ΤΝ στο ελληνικό σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας». Σημειώνεται ότι η ΕΕΒΤ έχει συστήσει μία ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη διαρκή υποστήριξη των θεμάτων της ΤΝ και έχει οργανώσει επανειλημμένες ακροάσεις επιστημόνων και εκπροσώπων φορέων.
Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη στην ομιλία της, αναφερόμενη στην τεχνολογία και ειδικά την ΤΝ και με τους ρυθμούς που προχωρά, τόνισε πως «μας δίνει τη δυνατότητα να σώζουμε ζωές. Μας διευκολύνει με μια κρίσιμη παράμετρο που είναι ο χρόνος. Γλυτώνει χρόνο από τους γιατρούς, από τη διοίκηση, από το σύστημα υγείας, ώστε να σώσουμε όσους περισσότερους ανθρώπους. Και αυτό γίνεται με διάφορους τρόπους είτε φροντίζοντας άτομα που είναι σε αυξημένο κίνδυνο πιο έγκαιρα μέσω των συστημάτων για παράδειγμα τηλειατρικής που πλέον είναι σε θέση να αναλύουν βιομετρικά δεδομένα και όχι απλώς να καταγράφουν. Έχουμε επίσης συστήματα που μας βοηθούν να διαχειριζόμαστε στοιχεία τα οποία αφορούν τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούμε σε 20 χρόνια από σήμερα να αντιμετωπίσουμε μια πανδημία με πιο αποτελεσματικό τρόπο χωρίς να χρειαζόμαστε lockdown. Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία για εμάς να συμμετέχουμε σε αυτό και η χώρα όχι απλώς να ακολουθεί, αλλά να συμβαδίζει με τις εξελίξεις και σε κάποια θέματα θα έλεγα να την οδηγεί».
Η ‘Αννα – Μισέλ Ασημακοπούλου, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αντιπρόεδρος Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, επεσήμανε από την πλευρά της: «Η κυβέρνηση δεν περιορίζεται σε ρόλο θεατή αλλά παίζει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή σκηνή, και αυτό είναι ιδιαίτερο όταν μιλάμε για τη χρήση των νέων τεχνολογιών και δη της Τεχνητής Νοημοσύνης. Η ΤΝ όντως επαναπροσδιορίζει το μέλλον μας, η υγεία θα είναι το πιο πολύτιμο αγαθό, η ΤΝ διαθέτει τεράστιο δυναμικό για να βελτιώσει την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης, τις προσφερόμενες υπηρεσίες, να έχουμε ταχύτερη πρόσβαση, εξατομικευμένες ιατρικές φροντίδες. Δίνει επίσης ώθηση στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων, νέων θεραπειών, με στόχο την αντιμετώπιση ασθενειών, την ανάπτυξη συστημάτων ιατρικής διάγνωσης που θα βοηθήσουν τους γιατρούς μας να είναι πιο ακριβείς και πιο έγκαιρα να διαγιγνώσκουν τα προβλήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν πολλές δυνατότητες. Θέλουμε όμως ένα ανθρωποκεντρικό και ισορροπημένο ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ΤΝ, που στηρίζεται στο δίκαιο στην ηθική και στους κατάλληλους κανόνες».
Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, αντιπρόεδρος και προεδρεύων της ΕΕΒΤ, στην ομιλία του τόνισε: «Αυτή η Γνώμη για την ηθική της ΑΙ στην υγεία, είναι η πρώτη Γνώμη σε μια σειρά Γνωμών της ΤΝ, σε διάφορα πεδία δραστηριότητας και σε διάφορους τομείς δημόσιας πολιτικής. Δημιουργείται δηλαδή ένας ηθικός χώρος που θα τροφοδοτήσει την ψηφιακή ρύθμιση και την ψηφιακή διακυβέρνηση ενώ αυτή τη στιγμή γίνονται διαδικασίες ακρόασης για την εκφώνηση της ‘Γνώμης’ για την ηθική της ΤΝ στην εκπαίδευση. Είμαστε η πρώτη επιτροπή ηθικής στην Ευρώπη ίσως και στον κόσμο, που βάζει στο ίδιο πλαίσιο την ηθική με την τεχνοηθική. Σε μια περίοδο πανδημίας, θεσμοθετήσαμε την ψηφιακή ηθική και έρχονται τώρα αρκετά χρόνια μετά, όλες οι χώρες της ΕΕ, να εισηγούνται τέτοιες επιτροπές. Η παραγωγή ψηφιακής καινοτομίας είναι εξίσου σημαντική με την ηθική και ρυθμιστική διακυβέρνηση της καινοτομίας με τρόπο που αντανακλά τις γενικές ηθικές αρχές και τις αξίες της κοινωνίας μας».
Ο Θεόδωρος Τροκάνας, δρ Νομικής, επιστημονικός συνεργάτης ΕΕΒΤ, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Αυτό που μας βασάνισε πολύ ήταν η επιλογή του ορισμού, πως θα ορίσουμε την τεχνική νοημοσύνη χωρίς να είναι υπερβολικά τεχνικό ώστε να μπορεί και ο μέσος άνθρωπος να καταλαβαίνει. Φτάσαμε στο οτι η τεχνική νοημοσύνη είναι ένα υπολογιστικό σύστημα το οποίο για ένα σύνολο συγκεκριμένων στόχων και σύμφωνα με τα δεδομένα που δέχεται ως είσοδο, είναι ικανό να συνάγει πως να παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα που να μπορούν να επηρεάσουν το περιβάλλον, το φυσικό ή το εικονικό. Ήταν πολύ σημαντικό για τα μέλη της επιτροπής να σκεφτούμε και να αξιολογήσουμε την ανάπτυξη και τη χρήση των εφαρμογών της ΤΝ στην υγεία υπό το πρίσμα μιας σειράς θεμελιωδών αρχών. Χωρίσαμε τις αρχές σε δύο μεγάλες κατηγορίες, στις ηθικές στις κλασσικές αρχές και στις διαδικαστικές αρχές. Στις ηθικές συγκαταλέγονται η αυτονομία, η ιδιωτικότητα η ωφέλεια, η πρόκληση βλάβης η δικαιοσύνη, η ίση μεταχείριση, ενώ στις διαδικαστικές αρχές έχουμε τις αρχές της πρόληψης, της προφύλαξης, της επεξηγησιμότητας και της συμπληρωματικότητας, είναι κάτι που είναι και καινοτομία της Γνώμης, ότι η ΑΙ δεν πρέπει να υποκαθιστά τον άνθρωπο αλλά να λειτουργεί συμπληρωματικά».
Η ομότιμη καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και μέλος της ΕΕΒΤ, Ισμήνη Κριάρη, τόνισε πως: «Η ΤΝ έχει την ιδιότητα ότι πρόκειται να επηρεάσει όλες τις πτυχές της ζωής μας στο μέλλον και όταν λέμε όλες τις πτυχές, εννοούμε τα πάντα. Όταν θα φτάσουμε στο επίπεδο να έχουμε αλληλεπίδραση μεταξύ μιας μηχανής και ενός εγκεφάλου τότε το θέμα δεν θα είναι μονάχα θέμα τεχνολογικό ούτε τεχνοκρατικό διότι εκείνη τη στιγμή θα πρέπει να αποφασίσουμε ως κοινωνία ως που θέλουμε να φτάσουμε».
Στην εκδήλωση μίλησαν ακόμη ο ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού της προεδρίας της κυβέρνησης Γιάννης Μαστρογεωργίου, η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας, εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας Φωφώ Καλύβα, ο ομότιμος καθηγητής Γενικής Βιολογίας-Iατρικής Μοριακής Γενετικής της Ιατρικής Σχολής, του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος ΕΕΒΤ Νικόλαος Μοσχονάς και η καθηγήτρια τμήματος Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων της Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστημίου Αιγαίου και πρόεδρος του Ινστιτούτου για το Δίκαιο Προστασίας της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων και την Τεχνολογία του EPLO, Λίλιαν Μήτρου.
Βίκυ Παπατζίκου
