Τα ψηφιακά νομίσματα των κεντρικών τραπεζών έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν τα μετρητά, αλλά αυτή η αποδοχή μπορεί να πάρει χρόνο, δήλωσε την Τετάρτη η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, διευθύνουσα σύμβουλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
«Τα CBDC (σ.σ. ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας) μπορούν να αντικαταστήσουν τα μετρητά που είναι δαπανηρή η διανομή τους στις νησιωτικές οικονομίες», είπε την Τετάρτη από το βήμα του Φεστιβάλ FinTech της Σιγκαπούρης. «Μπορούν να προσφέρουν ανθεκτικότητα σε πιο προηγμένες οικονομίες και να βελτιώσουν την οικονομική συμπερίληψη, όπου λίγοι έχουν τραπεζικούς λογαριασμούς».
Γκεοργκίεβα: Τα υψηλά επιτόκια ήρθαν για να μείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα
Τα CBDC είναι η ψηφιακή μορφή του νομίσματος fiat (σ.σ. είναι χρήματα που εκδίδονται από κυβερνήσεις που δεν υποστηρίζονται από κανένα φυσικό εμπόρευμα, όπως χρυσό, ασήμι ή άλλα πολύτιμα μέταλλα) μιας χώρας, τα οποία ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα της χώρας. Τροφοδοτούνται από τεχνολογία blockchain, επιτρέποντας στις κεντρικές τράπεζες να διοχετεύουν τις κρατικές πληρωμές απευθείας στα νοικοκυριά.
«Τα CBDC θα προσφέρουν μια ασφαλή και χαμηλού κόστους εναλλακτική λύση [σε μετρητά]. Θα πρόσφεραν επίσης μια γέφυρα μεταξύ των ιδιωτικών χρημάτων και ενός κριτηρίου για τη μέτρηση της αξίας τους, όπως ακριβώς τα μετρητά σήμερα που μπορούμε να αποσύρουμε από τις τράπεζές μας», είπε η επικεφαλής του ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ έχει δηλώσει ότι περισσότερες από 100 χώρες διερευνούν το ενδεχόμενο να εκδώσουν CBDC, ένας αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 60% των χωρών στον κόσμο.
«Το επίπεδο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος για τα CBDC είναι άνευ προηγουμένου. Αρκετές κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη ξεκινήσει πιλοτικά προγράμματα ή κάποιες έχουν εκδώσει CBDC», ανέφερε το ΔΝΤ σε έκθεσή του τον Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα με έρευνα του 2022 που διεξήχθη από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, από τις 86 κεντρικές τράπεζες που συμμετείχαν στην έρευνα, το 93% δήλωσε ότι ερευνά το ενδεχόμενο έκδοσης CBDC, ενώ το 58% δήλωσε ότι είναι πιθανό ή ενδέχεται να εκδώσει ένα CBDC λιανικής βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.
Ωστόσο, από τον Ιούνιο, μόνο 11 χώρες έχουν υιοθετήσει CBDC, με επιπλέον 53 να είναι σε προχωρημένα στάδια σχεδιασμού και άλλες 46 να διερευνούν το θέμα, σύμφωνα με στοιχεία του Ατλαντικού Συμβουλίου.
Αναφερόμενη σε μια ομιλία της προκατόχου της Κριστίν Λαγκάρντ το 2018, όταν η πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ ενθάρρυνε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να ακολουθήσουν τους «άνεμους της αλλαγής» και να διερευνήσουν τη χρήση των CBDC, η Γκεοργκίεβα δήλωσε: «Πέντε χρόνια μετά, είμαι εδώ για να δώσω μια ενημέρωση για εκείνο το ταξίδι».
«Οι χώρες απέπλευσαν»
«Πρώτον, οι χώρες απέπλευσαν. Πολλές χώρες ερευνούν τα CBDC και αναπτύσσουν ρυθμίσεις για να καθοδηγήσουν τις εξελίξεις του ψηφιακού χρήματος», είπε η Γκεοργκίεβα.
Την Τετάρτη, το ταμείο κυκλοφόρησε ένα εγχειρίδιο για τα CBDC ως οδηγό αναφοράς για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο. Η επικεφαλής του ΔΚΤ πρόσθεσε ότι πολλές χώρες διερευνούν την προοπτική υιοθέτησης CBDC και αναπτύσσουν ρυθμίσεις για να καθοδηγήσουν τις εξελίξεις του ψηφιακού χρήματος.
«Δεύτερον, δεν έχουμε φτάσει ακόμη στη στεριά. Υπάρχει πολύ περισσότερος χώρος για καινοτομία και τόση αβεβαιότητα σχετικά με τις περιπτώσεις χρήσης», είπε η Γκεοργκίεβα σε ένα κοινό που περιλάμβανε ειδικούς του κλάδου, επενδυτές και δημοσιογράφους.
«Σε ορισμένες χώρες η υπόθεση φαίνεται αμυδρή σήμερα, αλλά ακόμη και αυτές θα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτές για πιθανή ανάπτυξη CBDC αύριο. Γιατί;» διερωτήθηκε η Γκεοργκίεβα για να απαντήσει ότι «δεν είναι η ώρα να γυρίσουμε πίσω».
«Ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να συνεχίσει να προετοιμάζεται για την ανάπτυξη CBDC και σχετικών πλατφορμών πληρωμών στο μέλλον. Τέταρτον, αυτές οι πλατφόρμες θα πρέπει να σχεδιαστούν από την αρχή για να διευκολύνουν τις διασυνοριακές πληρωμές, συμπεριλαμβανομένων των CBDCs», πρόσθεσε.
Δυνατότητα για CBDC
Οι χώρες που έχουν εκδώσει CBDC λιανικής περιλαμβάνουν τις Μπαχάμες, την Τζαμάικα και τη Νιγηρία.
Η Νομισματική Αρχή της Σιγκαπούρης έχει διαμηνύσει πρόσφατα ότι τα μετρητά είναι «γενικά ασύμβατα» με την ψηφιακή οικονομία. Σε μια έκθεση του 2021, η κεντρική τράπεζα της χώρας τόνισε ότι η ζήτηση για μετρητά ως μέσο πληρωμής πρόκειται να μειωθεί περαιτέρω.
Σύμφωνα με την BIS, η χρήση CBDC για διασυνοριακές πληρωμές θα μπορούσε να μειώσει το κόστος απόκτησης, αποθήκευσης και δαπάνης ξένου νομίσματος, ανάλογα με το σχεδιασμό και τους κανονισμούς.
Ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης
Η Γκεοργκίεβα είπε επίσης ότι η τεχνητή νοημοσύνη «θα μπορούσε να ενισχύσει ορισμένα από τα οφέλη των CBDCs» παρέχοντας ακριβή πιστωτική βαθμολογία και εξατομικευμένη υποστήριξη.
Η ζήτηση για δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη έχει εκτιναχθεί μετά την κυκλοφορία του ChatGPT της OpenAI τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, το οποίο εκτιμάται ότι έφτασε τα 100 εκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες εντός δύο μηνών από την κυκλοφορία.
«Θα μπορούσε να βελτιώσει τη χρηματοοικονομική ένταξη παρέχοντας ταχεία, ακριβή βαθμολογία πίστωσης με βάση διάφορα δεδομένα. Θα μπορούσε να παρέχει εξατομικευμένη υποστήριξη σε άτομα με χαμηλή οικονομική παιδεία», εξήγησε η Georgieva.
«Για να είμαστε σίγουροι, πρέπει να προστατεύσουμε το προσωπικό απόρρητο και την ασφάλεια των δεδομένων και να αποφύγουμε τις παραδοσιακές προκαταλήψεις, ώστε να μην διαιωνίζουμε την ανισότητα, αλλά να επιδιώκουμε να τη μειώσουμε. Με τη συνετή διαχείριση, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να βοηθήσει», πρόσθεσε.
