Σήμερα, φιλοξενούμε τον εκφωνητή του Πολυτεχνείου, Δημήτρη Παπαχρήστο, ο οποίος μας χάρισε μια μοναδική συνέντευξη, μιλώντας μας για τον απόηχο του Πολυτεχνείου στο σήμερα αλλά και τις ανησυχίες του για το μέλλον.
Ο Δημήτρης Παπαχρήστος αρθρογραφεί στην εφημερίδα Έθνος και είναι παραγωγός, παρουσιαστής ραδιοφωνικών εκπομπών. Έχει κάνει εκπομπές στην τηλεόραση και έχει δημιουργήσει τρία ντοκιμαντέρ πολιτικού, ιστορικού και οικολογικού περιεχομένου, ενώ έχει συγγράψει και ποιητικές συλλογές.
Του Ηρακλή Μίγδου
Με αφορμή τα 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και το καινούριο του βιβλίο συναντηθήκαμε με τον Δημήτρη Παπαχρήστο για μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης. Τον ευχαριστώ προσωπικά για αυτή την όμορφη συζήτηση.
Αρχικά να ευχηθώ καλοτάξιδο το καινούριο σας βιβλίο με τίτλο «Δεν αδειάζουμε να πεθάνουμε» και να ρωτήσω γιατί αυτός ο τίτλος και τι σας ωθεί ακόμα να γράφετε;
Ο τίτλος προέκυψε πάνω στη κουβέντα με έναν φίλο. «Δεν αδειάζουμε να πεθάνουμε μου έλεγε η μάνα μου», ώπα του λέω το ίδιο μου έλεγε και ο πατέρας μου. Στο βιβλίο το χρησιμοποιώ με την έννοια της συνέχειας του αγώνα με τίμημα ακόμα και την ίδια μας τη ζωή. Γιατί ο θάνατος μπορεί να γίνει πυξίδα ζωής. Σε αυτό το βιβλίο γράφω με την συναίσθηση του θανάτου. Για αυτό ευθύνεται κυρίως η περίοδος της πανδημίας. Ο κόσμος δε φοβόταν απλά να βγει έξω. Φοβόταν να μιλήσει, να φιλήσει, να αγαπήσει… Η εξουσία χρησιμοποίησε τον φόβο του θανάτου με έναν πραγματικά πολύ άσχημο τρόπο. Όλη αυτή η κατάσταση μου θύμισε την «πανούκλα» του Καμύ…
Σας ενοχλεί που ενώ έχετε τόσα χρόνια στον χώρο των γραμμάτων, με τόσα βιβλία και με 40 χρόνια πορεία στη δημοσιογραφία για τον κόσμο είστε ο εκφωνητής του πολυτεχνείου;
Δε μπορώ να πω ότι με ενοχλεί αλλά ούτε πως μου αρέσει. Δε γίνεται να δίνω συνέντευξη για κάποιο βιβλίο μου και να λένε ο εκφωνητής του πολυτεχνείου και όχι ο συγγραφέας. Ε, στο τέλος θα τα βάλω με το πολυτεχνείο (γέλια). Ήμασταν στο πολυτεχνείο και είμαστε περήφανοι αλλά το πολυτεχνείο τέλειωσε. Δε δικαιωθήκαμε. Δε πρέπει να μείνουμε εκεί. Τα συνθήματα που φωνάζαμε είναι επίκαιρα. Δουλείες δεν υπάρχουν, ωράρια δεν υπάρχουν, η παιδεία έχει ιδιωτικοποιηθεί, σε κάθε στενό κλούβες αστυνομικών… Ζούμε την δικτατορία της ανάγκης και έχουμε την ψευδαίσθηση της δημοκρατίας.
Ας πάμε τώρα και σε εκείνη την βραδιά του 1973. Καταλαβαίνατε τι συνέβαινε ή το πάθος και η οργή είχαν εξαφανίσει το φόβο και τις αναστολές;
Όχι όχι, ξέραμε πολύ καλά τι συνέβαινε. Από τις 11 το βράδυ που με ενημέρωσαν ότι έχουμε δυο νεκρούς άρχισα να φοβάμαι. Και για εμένα αλλά και για τον κόσμο που θα το μάθαινε. Δε ξέραμε αν έπρεπε να το ανακοινώσουμε. Παίξαμε και ξύλο γιατί διαφωνούσαμε. Τελικά το ανακοίνωσα. Εμείς μέχρι εκείνη την στιγμή νομίζαμε ότι οι σφαίρες ήταν πλαστικές και με τους πρώτους νεκρούς πανικοβληθήκαμε. Φοβήθηκα πολύ αλλά όταν είδα τα άλλα παιδιά να κρέμονται στη πόρτα και στα κάγκελα να προτάσσουν τα στήθια τους και τους στρατιώτες να τους κοιτάζουν με τα όπλα πεσμένα κάτω, σαν να τους είχε πέσει το πουλί, ο φόβος έφυγε σα κλέφτης από δίπλα. Όταν μοιράζεσαι τον φόβο τότε μπορείς να τον υπερβείς.
Μήπως η καθιέρωση της γιορτής του πολυτεχνείου έχει λειτουργήσει αντίθετα από ό,τι θα έπρεπε; Δηλαδή μήπως έχει μυθοποιηθεί η γενιά σας κάνοντας τους σημερινούς νέους να νοιώθουν την επαναστατικότητα σαν κάτι ξένο από αυτούς και έτσι να συμβιβάζονται πιο εύκολα;
Κοίταξε, αυτό έχει να κάνει με τις επετείους. Δε μπορώ να πω πως δε χρειάζεται η επέτειος της 25ης Μαρτίου ή της 28ης Οκτώβριου αλλά το πολυτεχνείο είναι κάτι άλλο. Δεν είναι μια γιορτή, να πας σχολείο να πεις το ποιηματάκι και το τραγουδάκι και να φύγεις. Το πολυτεχνείο είναι καθημερινός αγώνας και αφού δε δικαιωθήκαμε τα παιδιά κληρονομήσαν ένα βαρύ χρέος. Πρέπει να κάνουν ό,τι δε καταφέραμε εμείς!
Η έντονη πολιτικοποίηση της μεταπολίτευσης , χωρίς ιδεολογική βάση, μήπως συνέβαλε στην πολιτική παρακμή του τόπου;
Είπες μια σοβαρή λέξη. Παρακμή. Ναι υπάρχει παρακμή. Ακόμα και το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ κατάντησε αμερικανιά. Έφεραν και τον Κασσελάκη τώρα να μας λύσει τα προβλήματα. Δυστυχώς όμως αυτό δεν είναι μόνο εγχώριο φαινόμενο. Υπάρχει μια γενική ευρωπαϊκή παρακμή. Έχουν φτιάξει ένα κοινοβούλιο που είναι πραγματικά άχρηστο. Είναι 725 άτομα, τα μέτρησα όταν πήγα να μιλήσω με τον Γλέζο, που παίρνουν 30 χιλιάρικα κάθε μήνα και συζητάνε για τα μάτια του κόσμου. Με βόμβα έπρεπε να είχα πάει τότε (γέλια).
Κατά τη γνώμη σας τι φταίει και σε τόσο δύσκολους καιρούς αντί να στραφεί ο λαός προς την αριστερά της έχει γυρίσει την πλάτη;
Η αριστερά έχει μια αρρώστια από τότε που υπάρχει. Αλληλοσκοτώνεται για μυγοχέσματα. Χρειάζεται ένα ενωμένο μέτωπο, όπως έγινε με το ΕΑΜ. Υπάρχουν και άνθρωποι που είναι αριστεροί χωρίς να το ξέρουν. Όπως ο Μ. Χατζιδάκις που μου έλεγε πως αρκεί να έχεις ανθρωπιά για να είσαι αριστερός. Η αριστερά λειτουργώντας δογματικά άφησε εκτός ανθρώπους που θα μπορούσαν να είναι μαζί της και να προσφέρουν. Ο καθένας ήθελε να είναι αρχηγός και τώρα το πληρώνουμε. Έχουμε το ΚΚΕ κλεισμένο στο κάστρο του που πανηγυρίζει για την άνοδο 2% και από την άλλη έχουμε τον Κασσελάκη. Πώς να μην απαξιωθεί η αριστερά; Καλά να πάθουμε.
Θα ήθελα τώρα να κάνουμε μια σύγκριση ιστορικών γεγονότων. Του Μάη του ’68 και του δικού μας Πολυτεχνείου.
Κοίταξε, τον Μάη του ’68 εμείς τον πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ της εποχής που ήταν εναντίον του κινήματος. Έδειχναν μόνο βανδαλισμούς. Δεν έλεγαν τι ήταν στα αλήθεια ο Μάης του ’68. Αν δεν υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι να μας εξηγήσουν θα είχαμε ακόμα εκείνη την εικόνα. Ακούγαμε για τον Μάη του ’68 και τον βρήκαμε μπροστά μας. Όπως και τα κινήματα στην Αμερική για τον πόλεμο του Βιετνάμ. Όλα αυτά τα βρήκαμε μπροστά μας και μας διαμόρφωσαν. Αυτά μας ενέπνευσαν.
Κλείνοντας θα ήθελα ένα σχόλιο για το πολυτεχνείο μιας και φέτος κλείνουμε 50 χρόνια από την εξέγερση.
Το πολυτεχνείο δεν έχει ιδιοκτήτες. Ανήκει σε όλους όσους αγωνίζονται. Πήγαν να το διαβάλουν αυτοί οι 5-10 που έγιναν δημόσια πρόσωπα αλλά χτυπώντας αυτούς δε μπορείς να χτυπήσεις το πολυτεχνείο. Το πολυτεχνείο στέκει όρθιο!
