Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιάσει πτυχές της προσπάθειας θεσμικών φορέων αλλά και προσώπων για επαγγελματική και κοινωνική ένταξη του μικρασιατικού προσφυγικού στοιχείου.
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς παρουσιάζει από τις 28 Απριλίου έως τις 15 Δεκεμβρίου την έκθεση «κατά τρόπον παραγωγικόν»-Τεκμήρια από την αποκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων, στο κτήριο του ΠΙΟΠ. Η έκθεση οργανώνεται με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή και αξιοποιεί, κατά κύριο λόγο, αρχειακό υλικό από το Ιστορικό Αρχείο του Ιδρύματος.
Το 1922, ο νεότερος ελληνισμός υπέστη τη μεγαλύτερη καταστροφή του. Μεταξύ των ιστορικών συνεπειών αυτής ήταν και η αναγκαστική μετακίνηση μεγάλου όγκου ελληνικών πληθυσμών προς την Ελλάδα. Παρ’ ότι το ελληνικό κράτος δεν διέθετε τις αναγκαίες δυνάμεις, ζητούμενο ήταν η «παραγωγική εγκατάσταση των προσφύγων», η οποία θεωρούνταν «κοινωνικό έργο οικονομικού ενδιαφέροντος». Πώς αντιμετώπισαν η διεθνής κοινότητα και το ελληνικό δημόσιο την ανάγκη για βιώσιμη αποκατάσταση των προσφύγων αυτών;
Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιάσει πτυχές της προσπάθειας θεσμικών φορέων, όπως η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων και η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος, αλλά και προσώπων για επαγγελματική και κοινωνική ένταξη του μικρασιατικού προσφυγικού στοιχείου. Παρουσιάζεται το δύσκολο, και μακροχρόνιο όπως αποδείχθηκε, εγχείρημα της αγροτικής και επαγγελματικής αποκατάστασης των πληθυσμών αυτών, η οποία πήρε τη μορφή απόδοσης γεωργικών κλήρων, δημιουργίας αγροτικών οικισμών και ίδρυσης αγροτικών συνεταιρισμών, παροχής βοηθημάτων και χαμηλότοκων δανείων για τη βελτίωση των όρων εγκατάστασης και τη δημιουργία εργασίας για τους πρόσφυγες.
Όπως μαρτυρούν αρχεία επιχειρήσεων και οργανισμών, μικρά εγχειρήματα, διάσπαρτα σε περιοχές όπως ο Ταύρος Αττικής, αναλήφθηκαν από επιχειρηματίες μικρασιατικής καταγωγής, στην προσπάθεια για επαγγελματική αποκατάσταση. Κυρίως όμως Μικρασιάτες επιχειρηματίες, υποβοηθούμενοι από το κράτος, αξιοποίησαν τις γνώσεις και την εμπειρία τους στους κλάδους της ταπητουργίας και της κλωστοϋφαντουργίας, και σύντομα έστησαν από την αρχή επιχειρήσεις, στις οποίες απασχολήθηκαν εργάτριες μικρασιατικής καταγωγής, με αποτέλεσμα τη δημιουργία αστικών προσφυγικών εργατικών συνοικισμών γύρω από αυτές τις επιχειρήσεις.
Συντελεστές
Γενική εποπτεία: Γιώργος Χαντζηνικολάου, Πρόεδρος ΔΣ
Συντονισμός-Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Ράπτη, Διευθύντρια, Ελένη Μπενέκη, Προϊσταμένη Ιστορικού Αρχείου
Τεχνική επίβλεψη: Μαρία Χούντα, Προϊσταµένη Τεχνικής Υπηρεσίας, Χάρις Καστανά, Τεχνική Υπηρεσία
Επιστημονική επιμέλεια – Κείμενα: Ελένη Μπενέκη
Τεκμηρίωση υλικού: Σοφία Καρδαμύλα, Λεωνόρα Τριανταφυλλοπούλου, Θηρεσία Παναγοπούλου, Δημήτρης Ραμαντάνογλου, Αρχειονόμοι, Ιστορικό Αρχείο
Συντήρηση εκθεμάτων: Ιφιγένεια Λελοβίτη, Ιστορικό Αρχείο
Ψηφιακές εφαρμογές: Κώστας Μελαδάκης, Προϊστάµενος Υπηρεσίας Πληροφορικής και Ψηφιακών Εφαρμογών
Επεξεργασίας εικόνας-Μοντάζ: Παναγιώτα Σκλαβενίτη, Ιστορικό Αρχείο
Γλωσσική επιμέλεια: Ανδρέας Παππάς
Μεταφράσεις: Νερίνα Κιοσέογλου
