Η ένδειξη χορήγησης του φαρμάκου είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 – Όπως κάθε σκεύασμα πρέπει να χορηγείται κατόπιν συμβουλής γιατρού – Η δραστική ουσία «σεμαγλουτίδη» επηρεάζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα – Στη χώρα μας είναι σε έλλειψη.
Στην 95η τελετή απονομής των βραβείων Οσκαρ την προηγούμενη Κυριακή, η οποία παρεμπιπτόντως δεν είχε χοντροκομμένα μη πολιτικώς ορθά αστεία, celebrity φιλονικίες και κλωτσομπουνίδια, ο οικοδεσπότης Τζίμι Κίμελ αποφάσισε να μοιραστεί με την οικουμένη ένα χολιγουντιανό μυστικό τόσο κοινό και διαδεδομένο που θα μπορούσε να αναμετρηθεί με οτιδήποτε θεωρείται και εκλαμβάνεται ως θέσφατο.
Ο Αμερικανός τηλεπαρουσιαστής στο ξεκίνημα κιόλας της ετήσιας λαοσύναξης της κινηματογραφικής βιομηχανίας, θέλοντας να τρολάρει διά της αποθέωσης τη νέα λατρεία της ελίτ του Χόλιγουντ, απηύθυνε στο φωτογενές ακροατήριο: «Κοιτώντας γύρω σ’ αυτή την αίθουσα δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ: Κάνει το Ozempic για μένα;».
Στην πραγματικότητα ο Κίμελ μίλησε με εύσχημο αλλά εύστοχο τρόπο για τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Για το νέο -αλλά ήδη δημοφιλές- υπερόπλο στον ανένδοτο, παρότι ακήρυχτο, αγώνα για την κατάκτηση της τέλειας έξωθεν καλής μαρτυρίας. Αλλωστε άπαντες στο Dolby Theater την προηγούμενη Κυριακή έμοιαζαν με μια καλοσιδερωμένη, κολαριστή εκδοχή του εαυτού τους. Αλλά για σταθείτε. Τι είναι το Ozempic και τι δουλειά είχε στα Οσκαρ;
Η σεμαγλουτίδη ή κατά κόσμον Ozempic είναι ένα σχετικά νέο -εγκρίθηκε από τον FDA το 2017- φάρμακο. Ή μάλλον πρόκειται για ένα οσκαρικών σε σχέση με όσα μπορεί να πετύχει για τους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 διαστάσεων φάρμακο. Οπως αναφέρεται στη συνοπτική περιγραφή του από τη φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk, «η σεμαγλουτίδη (semaglutide) είναι αγωνιστής των υποδοχέων του πεπτιδίου GLP1. Δρα με τον ίδιο τρόπο όπως το πεπτίδιο GLP-1 (μια ορμόνη που παράγεται στο έντερο) αυξάνοντας την ποσότητα της ινσουλίνης που απελευθερώνεται από το πάγκρεας μετά τη λήψη τροφής. Αυτό συντελεί στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα».
Πρόκειται για μία το δίχως άλλο επαναστατική θεραπεία που χορηγείται σε ενέσιμο διάλυμα άπαξ εβδομαδιαίως, έχει καλό, σύμφωνα με τις έως τώρα έρευνες, προφίλ ασφάλειας και κοντολογίς αλλάζει τη ζωή εκείνων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 – στη χώρα μας αθροίζονται σε 1 εκατομμύριο ή αλλιώς στο 11% του πληθυσμού. Εκτός όμως από την καθημερινότητα, την ποιότητα ζωής και τους δείκτες υγείας -μειώνει τα επίπεδα λιπιδίων, τη συστολική πίεση και τις φλεγμονές-, το Ozempic αλλάζει και τη σιλουέτα. Και κάπου εδώ ξεκινά ο εκφυλισμός του.
Η σεμαγλουτίδη
Η δραστική ουσία σεμαγλουτίδη, εκτός από τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, επηρεάζει και το κέντρο της όρεξης του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει πως όσοι βρίσκονται σε θεραπεία με το εν λόγω φάρμακο -για και όσο καιρό τη λαμβάνουν- περιορίζουν χωρίς να καταναγκάζονται την πρόσληψη φαγητού, χάνουν πιο εύκολα και πιο γρήγορα βάρος -ειδικά λιπώδη ιστό- και παρουσιάζουν μειωμένη προτίμηση σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά. Κοινώς αποκτούν το σώμα των ονείρων τους -ή τέλος πάντων κάτι αρκετά κοντά σε αυτό που έχουν στον νου τους ως ιδεατό για τους ίδιους-, χωρίς να χρειαστεί να υποβληθούν σε εξαντλητικές δίαιτες, να ακολουθήσουν ως Ευαγγέλιο προγράμματα διατροφής ή να ιδρώσουν τη φανέλα σε κάθε λογής αθλοπαιδιές.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2021 στο επιστημονικό περιοδικό «New England», 2,4 mg σεμαγλουτίδης -η ανώτατη συνιστώμενη εβδομαδιαία δόση είναι στο 1 mg- μπορούν να επιφέρουν μείωση βάρους κατά 15% έπειτα από 68 εβδομάδες χρήσης της δραστικής ουσίας. Μολονότι η ένδειξη χορήγησης του φαρμάκου είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και όχι η παχυσαρκία ή η απώλεια βάρους, εννοείται πως σε έναν κόσμο που ορκίζεται στην εικόνα του και ποστάρει στα κοινωνικά δίκτυα για να υπάρχει, το Ozempic πρόβαλε ως το σύγχρονο μάννα εξ ουρανού.
Ειδικά αφότου κατέκτησε και τις ευλογίες διάσημων και επιδραστικών ανθρώπων, όπως λόγου χάρη του Ελον Μασκ. Στη διάρκεια των διακοπών του πέρυσι το καλοκαίρι στη Μύκονο ο ιδρυτής της Tesla και της Space X απαθανατίστηκε με μαγιό. Και εισέπραξε χιλιάδες επιτιμητικά σχόλια για το σώμα και τη φυσική κατάστασή του – βάζουμε στοίχημα ότι πολλοί από τους επικριτές του προβαίνουν κατά τα άλλα σε διαπρύσια κηρύγματα για το body positivity και δηλώνουν ιεραπόστολοι του κινήματος «αγαπήστε το σώμα σας»;
Μπορεί τις αμέσως επόμενες ημέρες ο Μασκ να καμωνόταν τον cool και τον άνετο στα κοινωνικά δίκτυα, αποδομώντας ο ίδιος τον εαυτό του, όμως η ομόθυμη κοροϊδία που δέχτηκε είχε έναν πιο βαθύ και μεγαλύτερο αντίκτυπο. Τέτοιον και τόσο ώστε ο ίδιος παραδέχτηκε πως στη θέα των επίμαχων φωτογραφιών του πήρε την απόφαση να ξεκινήσει τη θεραπεία με το πολλά υποσχόμενο Ozempic.
Είχε μάλιστα την ευκαιρία να το ανακοινώσει στα 131 εκατομμύρια των followers του στο Twitter όταν ερωτήθηκε σχετικά με την εμφανή απώλεια κιλών του – δεκατρία, σύμφωνα με τις φήμες. «Πώς έχασες βάρος; Κάνεις βάρη; Τρως υγιεινά;» απηύθυνε ένας χρήστης στο αφεντικό της Tesla. Κι εκείνος άλλο που δεν ήθελε για να δημοσιοποιήσει -εντάξει, και φλεξάρει κατά την προσφιλή του συνήθεια- την εξίσωση της επιτυχίας του: «Διαλειμματική Νηστεία + Ozempic + Καθόλου νόστιμο φαγητό γύρω μου».
Αν ο Μασκ, δηλαδή ο δεύτερος πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο κι ένας αμφιλεγομένος μεν, εύστροφος δε επιχειρηματίας, μπήκε στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει ένα φάρμακο που δεν συνιστάται επισήμως για την απώλεια βάρους για να αδυνατίσει, σκεφτείτε πού μπορεί να φτάσει ένας μέσος κοινός θνητός για να κατακτήσει τις ιδανικές σωματικές αναλογίες.
Και η αλήθεια είναι ότι έχει ήδη φτάσει, αφού το Ozempic είναι το νέο viral του TikTok με τα βίντεο που χρησιμοποιούν το εν λόγω hashtag να αθροίζουν περισσότερες από 600 εκατομμύρια προβολές και μοιάζει να γιγαντώνεται τόσο ώστε να προβάλλει ως ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο. Θα έλεγε κανείς ότι τείνει κατ’ αναλογία να γίνει ό,τι το Xanax για τα 90s, το Viagra για τα 00s ή το μπότοξ για τα 10s. Αυτό άλλωστε μαρτυρά και η έλλειψη του σκευάσματος που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες στην Αυστραλία αλλά και στην αγορά της Γαλλίας.
Σύμφωνα μάλιστα με τα επίσημα στοιχεία της Γαλλικής Αρχής για την Ασφάλεια των Φαρμάκων, το 2022 εκδόθηκαν στη χώρα περισσότερες από 2.000 συνταγές για ασφαλισμένους που δεν έπασχαν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Στη χώρα μας το Ozempic ανήκει στα μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενα φάρμακα, δηλαδή μπορεί να το αγοράσει καθένας χωρίς την προσκόμιση ιατρικής συνταγής, αρκεί τα καταβάλει τη λιανική τιμή των 111 ευρώ. Μπρος στα κάλλη τι είναι ο πόνος, που λέει και η λαϊκή θυμοσοφία.
Η δανική φαρμακοβιομηχανία Novo Nordisk, από τη μεριά της, ανακοίνωσε πως προσπαθεί να ανταποκριθεί στη μεγαλύτερη από την αναμενόμενη ζήτηση, επενδύοντας μόνο πέρυσι 1,5 δισ. ευρώ στην παραγωγή του σκευάσματος, ενώ έχει επανειλημμένως επισημάνει πως βρίσκεται σε συνεργασία με τις Αρχές των χωρών όπου κυκλοφορεί το φάρμακο, ώστε η χρήση του να γίνεται από αυτούς που πραγματικά το χρειάζονται και να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η υγεία των ασθενών. Οι συχνές παρενέργειες αφορούν το γαστρεντερικό σύστημα, ενώ οι ασθενείς που λαμβάνουν Ozempic ενημερώνονται για τη σπάνια παρενέργεια της οξείας παγκρεατίτιδας που δυνητικά μπορεί να παρουσιαστεί.
Τελευταία γίνεται πολύς λόγος και για το Ozempic Face, δηλαδή τη χαλάρωση και την πρόωρη γήρανση που μπορεί να επιφέρει στο πρόσωπο όσων λαμβάνουν το φάρμακο η γρήγορη απώλεια βάρους. Αλλά πώς θα ζήσουν και οι πλαστικοί χειρουργοί; Η Novo Nordisk, πάντως, επισημαίνει σε όλους τους τόνους ότι το Ozempic δεν είναι ένα αδυνατιστικό φάρμακο, παρότι μόλις πέρυσι ο FDA έδωσε έγκριση χρήσης του για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, το trend αποδεικνύεται πιο δυνατό από την αλήθεια.
Το «μαγικό φίλτρο»
Η φρενίτιδα αναφορικά με το φάρμακο που οι influencers και οι διασημότητες διαφημίζουν ως πανάκεια στην απώλεια βάρους είναι τέτοια, ώστε πλέον εκείνοι που το έχουν πραγματικά ανάγκη δυσκολεύονται να το προμηθευτούν. Τέτοια ζητήματα βέβαια δεν φαίνεται να αντιμετώπισαν η Κιμ Καρντάσιαν ή η Αντέλ, για τις οποίες εικάζεται ότι βούτηξαν κι εκείνες στη μαρμίτα με το «μαγικό φίλτρο».
Ωστόσο υπενθυμίζει με το virality της στρεβλής χρήσης του ότι όσο και να θέλουμε να είμαστε ο εαυτός μας, ίσως ενδόμυχα να είμαστε παραπάνω από πρόθυμοι να μας ανταλλάξουμε με κάποιον άλλο. Κάποιοι μάλιστα θα έκαναν τα πάντα για να το πετύχουν, πλέον όχι μόνο ή απλώς νοθεύοντας την εικόνα τους στα κοινωνικά δίκτυα αλλά παραβλέποντας τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και παρενέργειες για την κατάκτηση του επιβεβλημένου (άρα οιονεί) ιδεατού. Με ή ακόμα και χωρίς συνταγή γιατρού.
