Η βιομηχανία της βιοτεχνολογίας αναλαμβάνει δράση και στη διατροφή των βρεφών.
Πριν από τρία χρόνια, τον Φεβρουάριο του 2020, η BIOMILQ, μία start-up εταιρεία, ανακοίνωσε ότι είχε χρησιμοποιήσει με επιτυχία κύτταρα για την παραγωγή λακτόζης και καζεΐνης, ενός σακχάρου και μιας πρωτεΐνης που βρίσκονται στο μητρικό γάλα.
Η εταιρεία, την οποία έχουν ιδρύσει δύο γυναίκες, εδρεύει στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ, αναπτύσσει στα εργαστήριά της τεχνολογίες γύρω από το ανθρώπινο γάλα και το πώς αυτό θα μπορούσε να παραχθεί εκτός του ανθρώπινου οργανισμού, σε ένα πείραμα που αγγίζει τα όρια της επιστήμης και της γονεϊκότητας.
Η ιδέα ήρθε για πρώτη φορά στην ιδρύτρια και επικεφαλής επιστήμονα της εταιρείας, Leila Strickland το 2013, αφού άκουσε για το πρώτο χάμπουργκερ στον κόσμο που κατασκευάστηκε σε εργαστήριο. Κυτταρική βιολόγος η ίδια αναρωτήθηκε εάν παρόμοια τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την καλλιέργεια κυττάρων που παράγουν ανθρώπινο γάλα.
Η Leila Strickland είχε δυσκολευτεί πολύ να παράξει αρκετό μητρικό γάλα για το πρώτο της παιδί και σκέφτηκε πως ίσως αυτή είναι η λύση. «Πολλές γυναίκες παλεύουν με αυτό», δήλωσε σε παλαιότερη συνέντευξή της στο CNN.
Το μητρικό γάλα περιγράφεται συνήθως ως «ελιξήριο», ως «η τέλεια τροφή». Στα οφέλη που του έχουν αποδοθεί περιλαμβάνονται η προστασία από το άσθμα, τον διαβήτη, τη διάρροια, το έκζεμα, την παχυσαρκία ακόμα και το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου. Ορισμένες έρευνες πιστώνουν στο μητρικό γάλα την «παραγωγή εξυπνότερων παιδιών», αν και αυτό είναι πολύ δύσκολο να τεκμηριωθεί.
«Η γνώμη μας ως εταιρεία είναι ότι ο θηλασμός έχει οφέλη που κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να μιμηθεί ή να αντικαταστήσει. Αν μπορείτε να θηλάσετε, κάντε το. Η πραγματικότητα, όμως, είναι άλλη. Η πλειοψηφία των γυναικών δεν μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά. Και αυτό δεν οφείλεται στην έλλειψη προσπάθειας ή θέλησης», λέει η Michelle Egger, η έτερη ιδρύτρια της εταιρείας, στη συντάκτρια Molly Disher του New Yorker.
Οι δύο ιδρύτριες της εταιρείας
Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο ένα στα τρία μωρά λαμβάνει επαρκείς ποσότητες μητρικού γάλατος στους πρώτους έξι μήνες της ζωής του, όπως συνιστούν οι ειδικοί, αναφέρουν τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Αντίθετα, πολλοί γονείς βασίζονται στη φόρμουλα. Η βιομηχανία γάλακτος είχε αξία πάνω από 52 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021, σύμφωνα με τον πάροχο έρευνας αγοράς Euromonitor International.
Συχνά με βάση το αγελαδινό γάλα σε σκόνη, η φόρμουλα είναι «σε θέση να ικανοποιήσει πολλές από τις διατροφικές απαιτήσεις των μωρών», λέει η Leila Strickland, αλλά δεν μπορεί να αντιγράψει «την πολυπλοκότητα του μητρικού γάλακτος».
Η ίδια υποστηρίζει ότι το προϊόν της BIOMILQ ταιριάζει καλύτερα με το διατροφικό προφίλ του μητρικού γάλακτος από τη φόρμουλα, καθώς περιέχει περισσότερες παρόμοιες αναλογίες πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών.
Πώς παράγεται το «μητρικό γάλα» της εταιρίας
Η ομάδα της BIOMILQ δημιουργεί το προϊόν της από κύτταρα που λαμβάνονται από ανθρώπινο ιστό, μαστό και γάλα – δωρεά από γυναίκες της τοπικής κοινότητας, οι οποίες λαμβάνουν ως αντάλλαγμα μια δωροκάρτα σε γνωστό πολυκατάστημα.
Τα κύτταρα αναπτύσσονται σε φιάλες, τροφοδοτούνται με θρεπτικά συστατικά και στη συνέχεια επωάζονται σε έναν βιοαντιδραστήρα που μιμείται το περιβάλλον του στήθους. Έτσι, τα κύτταρα απορροφούν περισσότερα θρεπτικά συστατικά και εκκρίνουν συστατικά του γάλακτος.
Οι αντιδράσεις και η θετική αντιμετώπιση
Μπορεί το προϊόν της BIOMILQ να μην έχει κυκλοφορήσει ακόμη στην αγορά, μα έχει προκαλέσει αρνητικές και θετικές αντιδράσεις.
«Το ανθρώπινο γάλα που προέρχεται από έναν βιοαντιδραστήρα δεν θα έχει ακριβώς τα ίδια οφέλη για την υγεία με το γάλα που προέρχεται από το στήθος», υποστηρίζει η Natalie Shenker, συνεργάτης στο Imperial College του Λονδίνου και συνιδρύτρια του Human Milk, οργανισμός ο οποίος βοηθά στην παροχή γάλακτος από δότριες σε οικογένειες που το χρειάζονται. «Για παράδειγμα, τα λιπαρά οξέα, που βοηθούν την ανάπτυξη του οργανισμού και του εγκεφάλου, καθώς και ορμόνες όπως η κορτιζόλη, που συμβάλλει στη σωστή λειτουργία του κυκαρδικού ρυθμού του μωρού και την ανάπτυξη υγιών συνθηκών στον ύπνο, προέρχονται από το αίμα της μητέρας», λέει η Natalie Shenker σε σχετικό ρεπορτάζ του CNN.
Η σύμβουλος γαλουχίας Courtney Miller, η οποία στηρίζει τις μητέρες που θηλάζουν, συμφωνεί και λέει στο ίδιο αφιέρωμα, ότι το κυτταρο-καλλιεργημένο γάλα δεν είναι «αντικατάσταση του μητρικού γάλακτος». Όμως, πιστεύει ότι θα μπορούσε να προσφέρει στους γονείς «μία ακόμη επιλογή», ιδιαίτερα όταν μιλάμε για απόκτηση παιδιού μέσω υιοθεσίας ή παρένθετης μητρότητας.
«Η φόρμουλα αυτή τη στιγμή είναι η μόνη επιλογή των γονιών που δεν μπορούν να θηλάσουν, εκτός αν μπορούν να βρουν γάλα μέσω δωρεάς», λέει η Miller. «Η πρόσβαση σε γάλα δότη, όμως, μπορεί να γίνει δύσκολη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η διατροφή ενός νεογέννητου με μητρικό γάλα από μια τράπεζα γάλακτος μπορεί να κοστίσει έως και 100 δολάρια την ημέρα. Η εύρεση ενός δότη στο διαδίκτυο είναι συχνά φθηνότερη, μα δεν είναι το ίδιο ασφαλής».
Η Courtney Miller πιστεύει επίσης ότι το προϊόν της BIOMILQ μπορεί να προωθήσει την επιστημονική μελέτη του μητρικού γάλακτος. Μάλιστα, έχει δωρίσει μερικές ουγγιές από το δικό της γάλα στην startup, με την ελπίδα ότι η έρευνά της μπορεί να οδηγήσει σε νέες ανακαλύψεις στη διατροφή των βρεφών.
Οι ανταγωνιστές της BIOMILQ
Η BIOMILQ δεν είναι η μόνη εταιρεία που ελπίζει να δημιουργήσει ένα νέο είδος γάλακτος για μωρά. H Helaina, για παράδειγμα, με έδρα τη Νέα Υόρκη χρησιμοποιεί μικροβιακή ζύμωση για την ανάπτυξη πρωτεϊνών που βρίσκονται στο ανθρώπινο γάλα. Υπάρχει, επίσης, η Turtle Tree, με έδρα τη Σιγκαπούρη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, που καλλιεργεί βλαστοκύτταρα για να δημιουργήσει συστατικά γάλακτος από μια σειρά θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της BIOMILQ και οι επενδύσεις
Η ΒIOMILQ ισχυρίζεται ότι το προϊόν της θα μπορούσε να κάνει τη διατροφή των μωρών πιο περιβαλλοντικά βιώσιμη. Η παραγωγή ενός κιλού συσκευασμένης φόρμουλας δημιουργεί από επτά έως 11 κιλά διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με μια εκτίμηση. Η BIOMILQ συνεχίζει να εκτελεί μελέτες για το δικό της αποτύπωμα άνθρακα. Η BIOMILQ συνεχίζει να εκτελεί μελέτες για το δικό της αποτύπωμα άνθρακα.
Η υπόσχεση μιας πιο πράσινης εναλλακτικής στη φόρμουλα έχει προσελκύσει επενδύσεις μεγάλων εταιρειών, όπως της Breakthrough Energy Ventures του Bill Gates.
Έτσι η BIOMILQ συγκέντρωσε 21 εκατομμύρια δολάρια τον Οκτώβριο του 2021. Με αυτή τη χρηματοδότηση, η ιδρύτρια της startup, Leila Strickland λέει ότι «η BIOMILQ επικεντρώνεται στην επέκταση και στην παραγωγή περισσότερου γάλακτος».
Πότε θα βγει στην αγορά το προϊόν
Η BIOMILQ απέχει ακόμη μερικά χρόνια από την κυκλοφορία ενός προϊόντος στην αγορά, καθώς πρέπει πρώτα να αναπτύξει μαστικά κύτταρα σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα — και με χαμηλότερο κόστος. Επίσης, η εταιρεία πρέπει να πείσει τις ρυθμιστικές αρχές πως το προϊόν είναι ασφαλές για μωρά – ένα έργο που είναι ιδιαίτερα δύσκολο για μια νέα κατηγορία τροφίμων, όπως αυτή του μητρικού γάλακτος, που καλλιεργούνται σε εργαστήριο.
«Αυτήν τη στιγμή επικεντρωνόμαστε στην ανάπτυξη και τη βελτίωση της παραγωγής με στόχο να φέρουμε στην αγορά το κυτταρο-καλλιεργημένο ανθρώπινο γάλα όταν είμαστε πλήρως ικανοποιημένοι πως το προϊόν μας πληροί αυστηρά πρότυπα ποιότητας. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεργαστούμε στενά με οικογένειες, τους παιδίατρους και την κοινότητα του θηλασμού και της γαλουχίας για να δημιουργήσουμε το καλύτερο δυνατό προϊόν για μωρά και γονείς σε όλο τον κόσμο», αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα της.
Η Becki Holmes, ιδρύτρια της Foodwit, μιας εταιρείας συμβούλων για την ασφάλεια των τροφίμων, εξήγησε ότι τα προϊόντα που προορίζονται να παρέχουν πλήρη βρεφική διατροφή, πρέπει να ξεπερνούν περισσότερα εμπόδια από άλλα τρόφιμα. «Ένα νέο προϊόν πρέπει, μεταξύ άλλων, να υποβληθεί σε πολλές κλινικές δοκιμές, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν τη στρατολόγηση εκατοντάδων μωρών για να συμμετάσχουν. Όλα είναι πολύ ακριβά», είπε η Holmes. «Οι νέοι καινοτόμοι σχεδόν αποθαρρύνονται από το να προσπαθήσουν να εισέλθουν ή να διαταράξουν τη βιομηχανία της φόρμουλας».
«Αυτό που προσπαθεί να κάνει η BIOMILQ είναι ένα έργο καινοτομίας με προοπτική, απαίτηση κεφαλαίων και τεράστιων επενδύσεων, που θα μπορούσε να απέχει ακόμη χρόνια», συμπληρώνει η ίδια.
με πληροφορίες από newyorker.com και cnn.com
