Στις 7 Οκτωβρίου του 2023 άνοιξε ο νέος κύκλος αίματος στη Μέση Ανατολή, με την έναρξη της νέας σύγκρουσης μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ. Έπειτα από 15 μήνες συγκρούσεων, αιχμαλωσίας Ισραηλινών ομήρων και ανθρωπιστικού δράματος στη Γάζα, επετεύχθη εκεχειρία η οποία τέθηκε σε ισχύ την Κυριακή 19 Ιανουαρίου κι ενώ οι απώλειες και για τις δύο πλευρές είναι βαριές. Από την πρώτη στιγμή της σύγκρουσης, το Ισραήλ μείωσε δραματικά τον αριθμό των φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια που μπορούσαν να μπαίνουν από τα συνοριακά περάσματα στη Γάζα, προκαλώντας ασφυξία στον άμαχο πληθυσμό.
Το Ισραήλ αποφάσισε να επιβάλει απόλυτο αποκλεισμό στην περιοχή, διακόπτοντας την παροχή νερού, ηλεκτρικού ρεύματος, καυσίμων αλλά και τροφίμων, υποστηρίζοντας ότι είναι απολύτως απαραίτητο προκειμένου να πιεστούν οι τρομοκράτες, που υποστηρίζει ότι κρύβονται στη Γάζα. Όλα αυτά όμως, άλλαξαν με την εφαρμογή της εκεχειρίας.
Ο Γιώργος Πετρόπουλος είναι επικεφαλής του Γραφείου Συντονισμού της Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ στη Γάζα μέχρι και σήμερα, Κυριακή. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ είχε την ευκαιρία να του μίλησει λίγο πριν ολοκληρωθεί η αποστολή του Γάζα και αναχωρήσει για νέους προορισμούς που χρήζουν ανθρωπιστικής βοήθειας. Βρίσκεται στην πολύπαθη Γάζα τους τελευταίους 15 μήνες και δίνει τη δική του μάχη στο πλευρό των αμάχων. Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η εκεχειρία προκάλεσε ανακούφιση: «Η πρώτη μεγάλη αλλαγή είναι ότι έχουμε μια ανακωχή, η οποία αφήνει τον κόσμο λίγο πιο ήσυχο, να κοιμηθεί το βράδυ, να ξυπνήσει και αφήνει το ανθρωπιστικό σύστημα που έχουμε στη Γάζα όπως είναι μετά από 15 μήνες πολέμου, να κάνει τη δουλειά του όπως θέλει να την κάνει, όπως έχουμε διαπιστώσει παγκόσμια ότι μπορεί να το κάνει ο ΟΗΕ μαζί με τις ΜΚΟ, διεθνείς και παλαιστινιακές εδώ και πολλά χρόνια».
Η πλημμύρα της ανθρωπιστικής βοήθειας
Η μεγαλύτερη διαφορά που σημειώνεται μετά την κήρυξη της εκεχειρίας είναι η αύξηση των φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια που μπαίνουν στη Γάζα: «Στο τέλος είχαμε γύρω στις 20 με 50 νταλίκες. Δηλαδή, ο κόσμος ζούσε από μέρα σε μέρα», τονίζει ο Γιώργος Πετρόπουλος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ σημειώνοντας ότι ο αριθμός των φορτηγών έχει αυξηθεί σε κάποιες εκατοντάδες.
Καθαριστές νερού, ιατρικές προμήθειες και στύλοι σκηνών είναι μεταξύ των αντικειμένων των οποίων το Ισραήλ εμπόδιζε την είσοδο στη Γάζα με φορτηγά βοήθειας, σύμφωνα με ανθρωπιστικές οργανώσεις. Σύμφωνα με μια πολιτική που χρονολογείται πολύ πριν από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και τον πόλεμο στη Γάζα που ακολούθησε, το Ισραήλ επιθεωρεί φορτηγά που προορίζονται για τον παλαιστινιακό θύλακα για να σταματήσει οποιαδήποτε αντικείμενα θεωρεί ότι έχουν πιθανή «διπλή χρήση» δηλάδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αμάχους αλλά και ενόπλους.
Αυτό αποτελεί ακόμα πρόβλημα, λέει ο Γιώργος Πετρόπουλος αλλά τονίζει ότι δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι υπάρχει θέμα όταν πλέον μπαίνουν στη Γάζα 900 φορτηγά την ημέρα, εκεί που μετά βίας κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, περνούσαν 50 καθημερινά. Ωστόσο, η πλημμύρα ανθρωπιστικής βοήθειας ξαφνικά μετά από τόσους μήνες βρήκε το σύστημα απροετοίμαστο. «Όχι μόνο το κοινωνικό στρώμα και όλος ο λαός, ο πληθυσμός, αλλά ακόμα και το ανθρωπιστικό σύστημα είχε γίνει αναιμικό και μικρό. Και από τη μία μέρα στην άλλη, απλά δεν έχουμε αρκετό προσωπικό και τα απαραίτητα μέσα για να γίνει ένας σοβαρός σχεδιασμός. Δεν σας το λέω για να παραπονεθώ, καλό είναι να έχουμε τέτοια προβλήματα, να έχουμε δηλαδή πολύ πετρέλαιο και πολλά τρόφιμα. Μακάρι να έχουμε πάντα τέτοια προβλήματα. Για να γίνει ένας σωστός σχεδιασμός πρέπει να γίνουν εκτιμήσεις στο πεδίο. Δηλαδή, να βγούμε έξω και να δούμε τι χρειάζεται», σημειώνει, εξηγώντας ότι για κάτι τέτοιο χρειάζεται χρόνος και δεν μπορεί να γίνει από τη μία στιγμή στην άλλη.
«Χιλιάδες τόνοι από ανθρωπιστικά εφόδια κάθε μέρα δίνονται στον κόσμο, κάτι που δεν γινόταν πριν από αυτό. Ο κόσμος μπορεί να πάει σπίτι του. Και τι κάνουν οι εκτοπισμένοι που είναι εκτοπισμένοι σε αυτούς τους ωκεανούς από αντίσκηνα; Επιστρέφουν στο σπίτι τους όσοι μπορούν και βλέπουν το κτίριο τους. Αν αυτό το κτίριο έχει καταστραφεί, δεν μπορεί να μείνει ο άλλος εκεί. Ή μπορεί να μην έχει καταστραφεί το κτίριο, αλλά δεν έχει σούπερ μάρκετ, δεν έχει κάπου να πάει να πάρει νερό, να μαγειρέψει, να πλυθεί, δεν έχει από κάπου να πάρει αέριο. Που σημαίνει τι κάνει; Πάει εκεί, το βλέπει, το καθαρίζει λίγο και ξαναεπιστρέφει εκεί όπου έχει εκτοπιστεί», περιγράφει ο επικεφαλής του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ στη Γάζα.
«Δεν τους νοιάζει τι τους λέμε. Λένε, εμείς θα πάμε στο σπίτι μας. Δεν με νοιάζει αν το σπίτι μου δεν έχει, δεν ξέρω τι. Δώσε μου μια σκηνή κι εγώ θα πάω να την στήσω δίπλα στο σπίτι μου που έχει κατεδαφιστεί ολοσχερώς. Δεν με νοιάζει. Θέλω να πάω σπίτι μου. Η δουλειά τώρα των ανθρωπιστικών οργανώσεων είναι να ακολουθήσουν τον πληθυσμό εκεί που θα πάνε για να τους παρέχουμε αναγκαία», επισημαίνει ο Γ. Πετρόπουλος.
Η επόμενη μέρα
Η πραγματική δουλειά στη Γάζα ξεκινάει τώρα. Μετά από 15 μήνες μαχών οι μεγαλύτερες πόλεις στον παλαιστινιακό θύλακα έχουν ισοπεδωθεί.
«Κοιτάξτε, υπάρχουν μέρη τα οποία έχουν καταστραφεί λόγω των μαχών, αλλά υπάρχουν και μέρη, ειδικά κέντρα πόλεων, όπως της πόλης της Γάζας, Χαν Γιούνις και Τζαμπάλια, η Βόρεια Γάζα και η περιοχή της Ράφα στα νότια, όπου υπάρχουν καταστροφές που δεν έχουν προκληθεί από ρουκέτες ή από τανκ, αλλά από συστηματική κατεδάφιση συνοικιών με μπουλντόζες», για την δημιουργία buffer zones από τον Ισραηλινό στρατό, εξηγεί ο κ. Πετρόπουλος.
Τώρα χρειάζεται «φρονιμότητα, ηρεμία, πολλή και καλή δουλειά. Επίσης, παράλληλα με το ανθρωπιστικό σύστημα καλούμε να μπει μέσα και ο ιδιωτικός τομέας. Γιατί το ανθρωπιστικό σύστημα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ζωντανό και υγιές εμπόριο, έτσι ώστε να μπορεί ο πολίτης να πάει και να κάνει μια αγορά», συμπληρώνει.
Βασικό, όπως λέει, είναι να γίνουν και οι ιατρικές εκκενώσεις ασθενών που περιμένουν εδώ και καιρό να λάβουν σωτήριες θεραπείες που δεν είναι πλέον διαθέσιμες στη Γάζα. Παράλληλα, κρίσιμο για την επιστροφή των εκτοπισμένων είναι να λειτουργήσουν ξανά τα νοσοκομεία. Όπως λέει ο Γιώργος Πετρόπουλος, από τα 36 νοσοκομεία, έχουν μείνει τα 17 εκ των οποίων τρία είναι μεγάλα αλλά έχουν πολλές ανάγκες για να λειτουργήσουν και πάλι κανονικά, όπως είναι τα καύσιμα για τις γεννήτριες και το ιατροφαρμακευτικό υλικό.
Ευχή για το επόμενο διάστημα είναι να κρατήσει η ανακωχή για να μπορέσουν οι εκτοπισμένοι να επιστρέψουν στο σπίτι τους και να σταματήσει η συγκέντρωση του κόσμου σε λίγες περιοχές, να ξεκινήσει η κανονική ροή της διανομής ανθρωπιστική βοήθειας σε όλες περιοχές της Γάζας και τέλος, ο ιδιωτικός τομέας να ξεκινήσει την απομάκρυνση των ερειπίων και την ανοικοδόμηση.
Όπως λέει ο κ. Πετρόπουλος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πρέπει «να ηρεμήσει ο κόσμος ψυχικά. Δηλαδή, δεν είμαστε καλά. Κανένας μας δεν είναι καλά εδώ και 13 μήνες. Πρέπει να ηρεμήσει ο κόσμος, να ηρεμήσουν τα παιδιά. Να μπορέσουν τα παιδιά να παίξουν, να είναι παιδιά, να μπορέσει ο γονέας δυο λεπτά να μην ανησυχεί για το παιδί του».
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι «δεν είναι σίγουρος» ότι η κατάπαυση του πυρός στη Γάζα θα διαρκέσει, παρά το γεγονός ότι διεκδίκησε τα εύσημα για τη μεσολάβηση της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
«Δεν είμαι σίγουρος. Δεν είναι ο δικός μας πόλεμος, είναι ο δικός τους πόλεμος», είπε από το Οβάλ Γραφείο, όταν ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο εάν η κατάπαυση του πυρός θα διατηρηθεί και θα διαρκέσει στις τρεις προγραμματισμένες φάσεις. «Κοίταξα μια φωτογραφία της Γάζας – η Γάζα είναι σαν μια τεράστια κατεδαφισμένη περιοχή. Αυτό το μέρος, πραγματικά, πρέπει να ξαναχτιστεί με διαφορετικό τρόπο».
Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν είναι ο μοναδικός που εκφράζει απαισιοδοξία.
Ταυτόχρονα, υπάρχει σημαντική πίεση για επανέναρξη του πολέμου στη Γάζα από ακροδεξιούς Ισραηλινούς πολιτικούς, οι οποίοι πιστεύουν ότι η κατάπαυση του πυρός ήταν συνθηκολόγηση με τη Χαμάς.
