Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άνοιξε τον δρόμο για τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ στην αποκατάσταση φυσικών καταστροφών, με την υπερψήφιση δύο σημαντικών νομοθετημάτων από την Ολομέλεια. Αυτές οι πρωτοβουλίες αποσκοπούν στην ταχεία χρηματοδότηση μέτρων ανοικοδόμησης και στην ενίσχυση πληγέντων από φυσικές καταστροφές, ενώ καλύπτουν και κοινωνικές ανάγκες. Η κύρια επιδίωξη των δύο νομοθετημάτων είναι η γρήγορη αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές μετά την 1η Ιανουαρίου 2024. Οι προτάσεις κατατέθηκαν στον απόηχο των πλημμυρών και πυρκαγιών που έπληξαν την Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη τον Σεπτέμβριο του 2024.
Η πρόταση «RESTORE» επιτρέπει στα κράτη-μέλη της ΕΕ να χρησιμοποιούν πιο ευέλικτα τα κονδύλια από το Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και τα Ταμεία Συνοχής για την ανοικοδόμηση καταστροφών. Η ΕΕ μπορεί να καλύψει έως και το 95% του συνολικού κόστους έργων ανάκαμψης, ενώ παρέχεται επιπλέον προχρηματοδότηση έως 25% του συνολικού ποσού για άμεσες ανάγκες. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ θα μπορεί να χρηματοδοτεί βραχυπρόθεσμα προγράμματα εργασίας, υγειονομική περίθαλψη και βασικές ανάγκες. Η πρόταση εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία: 638 ψήφοι υπέρ, 10 κατά και 5 αποχές. Τα μέτρα ευελιξίας θα ισχύσουν για καταστροφές που σημειώθηκαν το 2024 και το 2025, ενώ η χρηματοδότηση για το 2025 αναμένεται να φτάσει τα 3 δισ. ευρώ.
Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να χρησιμοποιούν μη δαπανηθέντα χρήματα από τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης για την αποζημίωση γεωργών, δασοκαλλιεργητών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που υπέστησαν ζημίες τουλάχιστον 30% του παραγωγικού δυναμικού τους. Οι αποζημιώσεις θα καταβάλλονται με εφάπαξ πληρωμές, οι οποίες θα καλύπτονται εξ ολοκλήρου από κονδύλια της ΕΕ. Όλες οι πληρωμές προς τους δικαιούχους θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2025. Η πρόταση εγκρίθηκε με 644 ψήφους υπέρ, 6 κατά και 3 αποχές.
Και οι δύο νομοθετικές πράξεις θα πρέπει να εγκριθούν επίσημα από το Συμβούλιο της ΕΕ. Ο κανονισμός «RESTORE» θα τεθεί σε ισχύ μία ημέρα μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, ενώ η νομοθεσία για την ενίσχυση της γεωργίας και δασοκομίας την ημέρα της δημοσίευσής της. Με αυτές τις πρωτοβουλίες, η ΕΕ δείχνει την αποφασιστικότητά της να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πληγέντων από φυσικές καταστροφές και να στηρίξει την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση στις πληγείσες περιοχές.
