Την Παρασκευή 6/8 στις 9.30 το πρωί -όταν επικοινώνησα με την Πυροσβεστική για να γράψω αυτό που ακολουθεί- ήταν σε εξέλιξη 41 δασικές πυρκαγιές. Πρώτη σημείωση: στην Ελλάδα δεν είναι διευκρινισμένες οι δασικές περιοχές (και ως εκ τούτου στα εντός τους το πιθανότερο είναι πως υπάρχουν σπίτια και άλλες περιουσίες -όπως και άνθρωποι, ζώα κλπ), καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία των δασικών χαρτών.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Όπως λέει ο περιβαλλοντολόγος MSc και πρόεδρος της Ένωσης Πτυχιούχων Περιβαλλοντολόγων Ελλάδας, Γιώργος Ηλιόπουλος “όταν μια περιοχή είναι ξεκάθαρα ορισμένη ως δάσος, δεν μπορεί να καταπατηθεί. Αυτό μειώνει το κίνητρο για εμπρησμό, καθώς όλοι γνωρίζουν πως και να κάψουν μια περιοχή, δεν μπορούν να την καταπατήσουν, ως εκ τούτου χάνουν το λόγο που έχουν να βάλουν φωτιά. Εκτός και αν θέλουν να καταστρέψουν το πράσινο, κάτι που συμβαίνει με παθολογικές καταστάσεις”. Που προφανώς και πάντα υπάρχουν. Αλλά δεν είναι το κύριο πρόβλημα.
Γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία δασικών χαρτών που μπορεί να γίνει βασική λύση στο κύριο πρόβλημα των πυρκαγιών που προκύπτουν κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα -εδώ και δεκαετίες; Είναι ακόμα στη φάση των αναρτήσεων και των αντιρρήσεων που μπορεί να υποβάλει “κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που έχει έννομο συμφέρον -επίκληση εμπράγματου (πχ κυριότητα) ή ενοχικό δικαίωμα (πχ μίσθωση)”. Οι αντιρρήσεις μπορούν να αφορούν την αμφισβήτηση “του χαρακτήρα ή της μορφής των εμφανιζομένων εκτάσεων στο δασικό χάρτη και της ορθής απεικόνισης της γεωγραφικής θέσης των ορίων των δασών και δασικών/χορτολιβαδικών εκτάσεων”. Παρεμπιπτόντως, αντίρρηση μπορούν να υποβάλουν και οι καταπατητές που έχουν συμπληρώσει 20ετια καταπάτησης. Καλή τύχη λοιπόν, να έχουμε με αυτό και πάμε παρακάτω.
Όντως τα σπίτια ξαναφτιάχνονται και τα δάση ξαναγίνονται, αλλά όχι με τις παθογένειες και τους νόμους της Ελλάδος.
Το κατ’ αρχάς ζητούμενο με αυτό που συμβαίνει φέτος, όπως αποδεικνύεται από όλες τις κινήσεις της Πολιτείας, είναι να μη χαθούν ανθρώπινες ζωές. Για την ιστορία, υπάρχουν θύματα. Στην πλειοψηφία πρόκειται για εθελοντές και κάποιοι είναι και στην εντατική. Σε κάθε περίπτωση, για ό,τι άλλο χάνεται (σε χλωρίδα και πανίδα), η λογική που βλέπουμε να υπάρχει είναι το ‘να ζήσουμε να θυμόμαστε’. Κατά δήλωση του Πρωθυπουργού, τα δάση ξαναγίνονται και τα σπίτια ξαναφτιάχνονται. Πράγμα αληθές. Αλλά τίποτα δεν συμβαίνει από μόνο του. Τι λέει επ’ αυτού ο ειδικός;
“Τα μεσογειακού τύπου οικοσυστήματα, αν δεν ξανακαούν, ξαναβγαίνουν. Προφανώς, αν ξανακαούν κάτι έχει γίνει επίτηδες, καθώς η δεύτερη φορά δεν μπορεί να προκύψει με αυτοανάφλεξη”.
Ο περιβαλλοντολόγος που είχε την ευγενή καλοσύνη να μας βοηθήσει, διευκρίνισε τον πιο απλό τρόπο για να ξαναγίνουν τα δάση, προσθέτοντας ότι “επίσης, δεν πρέπει να βοσκηθούν ή να καταπατηθούν. Άρα, πρέπει να υπάρχει απόλυτη προστασία” για να ξαναγίνουν. “Σε κάποιες περιοχές που έπεσε η δημοσιότητα τα περασμένα χρόνια -κάτι που συνήθως γίνεται σε αστικά κέντρα, επειδή εκεί δίνουμε την περισσότερη προσοχή-, υπήρξαν περιπτώσεις έντονης προσπάθειας αναδάσωσης. Η Πάρνηθα, για παράδειγμα ή η Πεντέλη ή ο Υμηττός ήταν τέτοιες περιπτώσεις και η δουλειά ήταν πιο εύκολη, γιατί είναι πιο κοντά στην Αθήνα. Σε πιο απομακρυσμένα δάση, είναι πιο εύκολη η καταπάτηση. Άρα εκεί πρέπει να δοθεί και η προσοχή” καταλήγει ο περιβαλλοντολόγος.
Κατόπιν όλων αυτών, αντιλαμβάνεσαι πως δεν υπάρχουν νόμοι που να κάνουν εφικτή τη νέα δημιουργία δασών. Ως προς το ‘τα σπίτια ξαναφτιάχνονται’, να θυμίσουμε πως ζούμε σε χώρα που δεν έχει και την καλύτερη δυνατή οικονομία (βλ. τρία μνημόνια, πανδημία κλπ). Όταν ξέσπασε η πρώτη πυρκαγιά στην Βορειοανατολική Αττική, ο Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης ενημέρωσε πως “εξειδικεύοντας το μέτρο της στεγαστικής συνδρομής, ο Υπουργός σημείωσε ότι καταβάλλεται το 80%, ενώ για το υπόλοιπο 20% υπάρχει η δυνατότητα λήψης δανείου με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, μέχρι του ποσού των 150.000 ευρώ, ενώ θα υπάρξει πρόβλεψη και για την αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων. Δήλωσε μάλιστα, ότι το ίδιο μοντέλο θα εφαρμοστεί σε όλους τους πυρόπληκτους όλης της χώρας”.
Θεωρητικά αυτό θα μπορούσε να είναι μια κάποια λύση. Το θέμα είναι, αν γίνεται πρακτικά -κάτι που φαίνεται πολύ δύσκολο. Ειρήσθω εν παρόδω, όταν ρώτησα τον κύριο Ηλιόπουλο πώς γίνεται να έχει καεί ό,τι υπήρχε γύρω από ένα σπίτι, αλλά εκείνο να μην έχει ‘γρατζουνιά’ διευκρίνισε πως “παίζουν ρόλο τα δέντρα και τα φυτά που έχει γύρω του -το πεύκο είναι γνωστό πως καίγεται εύκολα- και αν το σπίτι είναι από μπετό, αλουμίνιο ή ξύλο. Τα δυο πρώτα είναι πολύ δύσκολο να πάρουν φωτιά”.
H αναζωπύρωση της πυρκαγιάς στην Βαρυμπόμπη, την Πέμπτη 5/8 το μεσημέρι.
H αναζωπύρωση της πυρκαγιάς στην Βαρυμπόμπη, την Πέμπτη 5/8 το μεσημέρι. EUROKINISSI
Το “δεν γίνεται να επεκτάθηκε τόσο η φωτιά, με άπνοια”, αυτή η μάστιγα και οι περικοπές σε δασοπυρόσβεση και δασοπροστασία
Πριν αρχίσει ο τελευταίος παρατεταμένος καύσωνας, είχαμε άλλους δύο από το Μάιο, όταν έβρεξε τελευταία φορά (κλιματική αλλαγή λέγεται και είναι ο λόγος που αυτήν την στιγμή μαίνονται πυρκαγιές σε όλον τον κόσμο). Όπως λέει ο κύριος Ηλιόπουλος “η μεγάλη εικόνα είναι να πούμε πως οι δασικές πυρκαγιές σε μεσογειακού τύπου οικοσυστήματα (χαρακτηρίζονται έτσι, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών) υπήρχαν όσο υπάρχει η γη -και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Σχετίζεται με τα χαμηλά ποσοστά υγρασίας και τα υψηλά της καύσιμης ύλης (δέντρα, κουκουνάρια κλπ). Σε κάποιο ποσοστό υπάρχει και αυτοανάφλεξη (πχ μπορεί να καεί ένα γυάλινο μπουκάλι που είναι καιρό στο ίδιο σημείο). Ακριβώς επειδή ως φαινόμενο υπάρχει εκατομμύρια χρόνια στη Μεσόγειο, αν δεν υπήρχε ο άνθρωπος, θα υπήρχε ανάκαμψη. Το πρόβλημα προκύπτει όταν ξανακαεί το ίδιο οικοσύστημα ή βοσκηθεί ή καταπατηθεί”.
Αυτό που συμβαίνει φέτος στην Ελλάδα “δεν οφείλεται μόνο σε αυτοανάφλεξη, αλλά και σε κακόβουλες ενέργειες (βλ. εμπρησμούς) που υπάρχουν σε μεγάλο ποσοστό και στην Ελλάδα”. Αυτήν την περίοδο που η υγρασία ήταν σχεδόν μηδενική -λόγω του παρατεταμένου καύσωνα- “έχουμε ξηρή ύλη, δηλαδή δασική ύλη που έχει ξεραθεί εντελώς.
“Από τα πεύκα έχουν πέσει οι πευκοβελόνες και τα κουκουνάρια, τα οποία έχουν ξεραθεί -λόγω του καύσωνα- και πολύ εύκολα μπορούν να πάρουν φωτιά. Κάθε κουκουνάρι που εκτινάσσεται (ή πευκοβελόνα) μπορεί να δημιουργήσει νέα εστία. Αρκεί να υπάρχει ξερό χόρτο από κάτω”.
Ενόσω λοιπόν, υπάρχουν εμπρησμοί, κλιματική αλλαγή και άλλες -αδιευκρίνιστες ακόμα- αιτίες, καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες που έχουν μετατρέψει την Ελλάδα σε κόλαση, οι αξιωματούχοι είχαν προχωρήσει σε περικοπές ύψους 1.1 δισεκατομμυρίων ευρώ στη δασοπυρόσβεση και τη δασοπροστασία από το 2010 έως το 2020. Επίσης, φέτος πληροφορίες αναφέρουν πως είμαστε στους μείον 4.000 πυροσβέστες, με το μέσο όρο ηλικίας όσων είναι εν δράσει να είναι τα 45 χρόνια, ενώ εκ των πυροσβεστικών οχημάτων μόνο το 15% είναι έως 10 χρόνων. Αν βάλεις στη μέση τις φθορές, καταλαβαίνεις πως κάθε μέρα υπάρχει ερωτηματικό για τον ακριβή αριθμό που μπορεί να λειτουργήσει. Eνόσω λοιπόν, καιγόμαστε δεν γίνονται προσλήψεις πυροσβεστών -προτιμάται ακόμα η λύση των εποχικών που και πάλι, είναι λίγοι, αναλογικά. Έχε υπ’ όψιν σου και φωτιές στην Ελλάδα μπορούν να ξεσπάσουν κάθε εποχή του χρόνου. Και ξεσπούν κάθε εποχή του χρόνου.
Είναι χαρακτηριστικό δε, πως οι δασικές υπηρεσίες αιτήθηκαν 17.000.000 ευρώ προϋπολογισμού για φέτος. Πήραν 1.700.000 ευρώ. Η Πολιτική Προστασία επισήμανε πως “είναι αυξημένο κατά 17%, σε σχέση με πέρυσι”.
ΠΗΓΗ :news247
