Σε εντατική παρακολούθηση βρίσκεται το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο της Σαντορίνης με την πόντιση επιπρόσθετων εξειδικευμένων επιστημονικών οργάνων.
Τα δεδομένα που καταγράφονται από τα επιστημονικά όργανα στον κρατήρα του ηφαιστείου θα εμπλουτίσουν τη βάση δεδομένων της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Θήρας και την κατασκευή εξειδικευμένων χαρτών ηφαιστειακής επικινδυνότητας. Χτες 15 Ιουνίου 2023 ολοκληρώθηκε με επιτυχία η δεύτερη ωκεανογραφική αποστολή που χρηματοδοτείται από τον Δήμο Θήρας στα πλαίσια της παρακολούθησης του ενεργού υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπου, και εκτελέστηκε με το Ελληνικό ωκεανογραφικό σκάφος «ΑΙΓΑΙΟ» του ΕΛΚΕΘΕ στα πλαίσια της προγραμματικής σύμβασης που έχει ο Δήμος Θήρας με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Στόχος της αποστολής ήταν η πόντιση επιπρόσθετων εξειδικευμένων επιστημονικών οργάνων του ερευνητικού προγράμματος «SANTORY: SANTORini seafloor’s observatorY» (www.santory.gr) με Επιστημονική Υπεύθυνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νομικού Παρασκευή, για την οπτική καταγραφή του ενεργού υδροθερμικού πεδίου του ηφαιστείου, την μέτρηση της θερμοκρασίας των υδροθερμικών καμινάδων, την παρακολούθηση των φυσικών παραμέτρων του υδροθερμικού πεδίου και τη συντήρηση των ήδη ποντισμένων επιστημονικών οργάνων (Δεκέμβριος 2022). Η εκτέλεση όλων των εργασιών έγινε με τη χρήση του Υποβρύχιου Τηλεκατευθυνόμενου Οχήματος (Max Rover) που διαθέτει το ΕΛΚΕΘΕ.
Ο Δήμος Θήρας συνέβαλε οικονομικά στην προσπάθεια των Ελλήνων και ξένων επιστημόνων για την πόντιση των νέων επιστημονικών οργάνων και τη συντήρηση του ρηχού υποθαλάσσιου ηφαιστειακού παρατηρητηρίου (SANTORY) στον κρατήρα του Κολούμπο, σε βάθος 500μ. Είναι το μοναδικό υποθαλάσσιο ηφαιστειακό παρατηρητήριο στην Μεσόγειο. Το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου μελετάται εντατικά τα τελευταία 20 χρόνια από τους επιστήμονες του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) του ΕΛΚΕΘΕ και των κορυφαίων ξένων Ινστιτούτων/Πανεπιστημίων (INGV, GEOMAR, Univ. of Hamburg, Univ. of Rhode Island, ENS) αλλά και του Τμήματος Τοπογράφων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), οι οποίοι βρίσκονται σε άριστη συνεργασία με τον Δήμο Θήρας και ενημερώνουν για τις υποθαλάσσιες έρευνες και τους θαλάσσιους γεωκινδύνους στην περιοχή της Σαντορίνης-Κολούμπου.
Το ερευνητικό πρόγραμμα
Το Ερευνητικό Πρόγραμμα SANTORY “SANTORini’s seafloor volcanic observatorY” είναι ένα καινοτόμο διεπιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμαπου στοχεύει στη συνεχή παρακολούθηση του Κολούμπου με τη χρήση καινοτόμων οργάνων θαλάσσιας τεχνολογίας όπως υπερφασματικούς αισθητήρες, αισθητήρες πίεσης και θερμοκρασίας, φασματόμετρο ακτινοβολίας, και τη λήψη δεδομένων και δειγμάτων για την ανάλυση των καμινάδων του υδροθερμικού πεδίου. Τα δεδομένα που καταγράφονται από τα επιστημονικά όργανα στον κρατήρα του ηφαιστείου θα εμπλουτίσουν τη βάση δεδομένων της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Θήρας και την κατασκευή εξειδικευμένων χαρτών ηφαιστειακής επικινδυνότητας. Όπως ανακοίνωσε το πανεπιστήμιο της Αθήνας «είναι σημαντικό να συνεχιστεί η οικονομική ενίσχυση των ωκεανογραφικών αποστολών και να συντηρηθούν τόσο τα όργανα παρακολούθησης του υποθαλάσσιου ηφαιστειακού παρατηρητηρίου, όσο και να εκτελούνται συνεχώς νέες μετρήσεις στον Κολούμπο σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Ο Δήμος Θήρας πάντα θα είναι αρωγός σε καινοτόμες επιστημονικές προσπάθειες σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ και το SANTORY θα αποτελέσει πρότυπο σύστημα για την ανάπτυξη ρηχών ηφαιστειακών υποθαλάσσιων παρατηρητηρίων σε παγκόσμιο επίπεδο». Επιστημονικοί Υπεύθυνοι του ερευνητικού έργου είναι η Ερευνήτρια Β Δρ. Παρασκευή Πολυμενάκου (ΕΛΚΕΘΕ) και η Αναπλ. Καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού (ΕΚΠΑ). Το SANTORY χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) στο πλαίσιο της «1ης Προκήρυξης Ερευνητικών Έργων ΕΛΙΔΕΚ για Μέλη ΔΕΠ και ερευνητές και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας», διάρκεια τριών ετών.
